EIB wil grotere rol in Europa

Door Europa-correspondenten Gwen ter Horst en Tijn Sadée

Topman Van Ballekom van de Europese Investeringsbank (EIB) vindt dat de toewijzing van Europees geld aan investeringsprojecten anders moet. Hij pleit voor een systeem waarbij de EIB dat geld verstrekt in de vorm van leningen, terwijl de Europese Commissie het nu toewijst. Zo'n systeem bevordert volgens hem de controle.

De Europese Commissie stelt jaarlijks miljarden ter beschikking aan projecten in de 27 EU-lidstaten. Bij dat fondsensysteem is het echter moeilijk na te gaan of de miljardeninvesteringen doeltreffend zijn, zegt Van Ballekom.

"Nu moet de Europese Commissie toezicht houden op wat er met die 'gegeven' miljarden uit de structuurfondsen in alle lidstaten gebeurt", zegt Van Ballekom. "Als je de EIB die rol geeft, maak je van dat 'gegeven' geld 'geleend' geld, en dan kijken er vanzelf meer partijen mee over de schouders van de ontvanger."

AAA-status

Hij wijst erop dat geld uit de structuurfondsen te vaak wordt geïnvesteerd in projecten die mislukken of vroegtijdig worden afgebroken. Bekende voorbeelden zijn met EU-geld aangelegde vliegvelden in Zuid-Europa en nieuwe snelwegen in Oost-Europa die amper worden gebruikt.

De VVD'er is sinds januari vicepresident van de EIB. Van die bank, die een AAA-status heeft, zijn de 27 EU-lidstaten aandeelhouder. De EIB financiert vooral projecten op het gebied van transport, energie, waterbeheer, gezondheid en onderwijs. Tussen 2009 en 2011 investeerde de bank jaarlijks 70 miljard euro in Europese projecten.

In steeds meer kringen klinkt nu de oproep aan de EIB om een grotere bijdrage te leveren aan het stimuleren van de Europese groei. "Prima, maar dan moet er wel geld bij", zegt Van Ballekom. "De lidstaten moeten bereid zijn extra bij te dragen."

Hervormingen

De EU-lidstaten moeten beslissen over een vermeerdering van de taken van de EIB. Het voordeel van het verstrekken van leningen door de EIB is dat dat minder politiek gekleurd is, aldus Van Ballekom. "Wij kijken gewoon naar de financieel-economische haalbaarheid van een project. Een politieke instantie als de Europese Commissie maakt heel andere afwegingen."

Een ander voordeel is volgens de EIB-topman dat een lening meer effect heeft. Andere partijen als banken en bedrijven zouden dan eerder geneigd zijn een project mee te financieren.

Een grotere rol van de EIB betekent echter nog niet dé oplossing voor de Europese recessie, zegt de VVD'er. "We kunnen een bijdrage leveren. Maar tegelijk moeten regeringsleiders hun hervormingen doorzetten."