'Afghanen serieus onderzoeken'

Door Peter ter Velde en Reinalda Start

Afghanistan wil dat Nederland serieus onderzoek gaat doen naar de 1F'ers, een groep Afghaanse asielzoekers die door Nederland worden gezien als oorlogsmisdadigers. Het gaat om Afghanen die officier of onderofficier zijn geweest bij de Afghaanse veiligheidsdienst.

Volgens een Nederlands ambtsbericht van Buitenlandse Zaken uit begin 2000 heeft die hele groep zich schuldig gemaakt aan oorlogsmisdaden.

Mohammed Naibzay

De kwestie is weer actueel door de Afghaanse vluchteling Mohammed Naibzay. Hij woont in het dorp Hoogblokland, gemeente Giessenlanden.

Minister Leers wil hem uitzetten, omdat hij bij de veiligheidsdienst heeft gewerkt en daarom de 1F-status heeft. De burgemeester van Giessenlanden verbiedt de politie mee te werken aan zijn uitzetting. Een woordvoerder van minister Leers zegt dat de minister in zijn oordeel over Naibzay wordt gesteund door de rechter, ook in hoger beroep.

Volgens de ambassadeur van Afghanistan is er geen enkel bewijs dat de man oorlogsmisdaden heeft gepleegd.

Sowieso geen bewijs

Afghanistan zegt dat er sowieso geen bewijs is dat alle officieren en onderofficieren van de veiligheidsdienst zich schuldig hebben gemaakt aan oorlogsmisdaden. Afghanistan wordt daarin gesteund door mensenrechtenorganisaties en internationaal deskundigen en de VN.

Volgens Amnesty International is "geen bewijs gevonden voor de stelling dat álle officieren en onderofficieren zich schuldig hebben gemaakt aan oorlogsmisdrijven en misdrijven tegen de menselijkheid". De Britse onderzoeker Giustozzi schrijft in een uitgebreid rapport: "Het is niet realistisch om te stellen dat iedere officier betrokken is geweest bij deze activiteiten".

Betrouwbaarheid van bronnen

Ook wordt getwijfeld aan de betrouwbaarheid van de bronnen van Buitenlandse Zaken. Het Nederlandse ambtsbericht is gebaseerd op onderzoek dat is gedaan door de Nederlandse ambassade in Islamabad in Pakistan. In 2000 was er nog geen ambassade in het Afghaanse Kabul.

Een onderzoeker van het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis stelt: "Alleen de Taliban, met behulp van de Pakistaanse ISI, bezaten de mogelijkheden om contacten te leggen met Europese ambassades. Naar mijn mening is dit netwerk van Afghanen, dat de bron van de informatie vormde voor de Nederlandse ambassade in Islamabad, niet te vertrouwen".

Raad van State

Nederland is herhaaldelijk gevraagd om in Afghanistan zelf onderzoek te komen doen naar de achtergrond van deze mensen, maar daar wordt volgens de Afghanen niet op gereageerd.

Over de status van het ambtsbericht zegt de woordvoerder van Leers dat de Raad van State het ambtsbericht tot drie keer toe heeft beoordeeld, ook inhoudelijk, en heeft goedgekeurd.