Rook in de tuin van het Catshuis

Zo lang de onderhandelingen op het Catshuis over de bezuinigingen duren, maakt politiek redacteur Dominique van der Heyde elke maandag de balans op.

Veel rook was er de afgelopen week rond het Catshuis. Sigarettenrook wel te verstaan. Zo zien we Geert Wilders zelden: kauwend op een stuk kauwgom en een van zijn mentholsigaretjes in de hand. Maxime Verhagen, in een andere hoek van de tuin, stak er ook een op. Overleg met secondanten, langdurig bellen met de buitenwacht.

Zichtbare stress, want de onderhandelingen zijn in volle gang. Na het rumoer over het vertrek van Hero Brinkman uit de PVV-fractie hield vooral de VVD de adem in. Zou Maxime Verhagen Wilders het vel over de neus trekken? Zeggen dat hij een toontje lager moest zingen nu hij geen meerderheid meer kon leveren? Dat Wilders zijn bezuinigingen op de ontwikkelingsamenwerking voor een groot deel kon vergeten? Dat zou het mislukken van de onderhandelingen kunnen betekenen.

Positie verzwakt

Het gebeurde niet, zo fluisterden bronnen. De positie van Wilders is wel verzwakt, maar dat maakt hem er in de onderhandelingen niet soepeler op. Integendeel. Zolang VVD en CDA alleen met hem door willen praten, kan hij het keihard spelen. En dat doet hij ook.

Wilders voelt nog steeds helemaal niets voor hervormingen in de zorg, de hypotheekrenteaftrek of de WW. Een oproep van werkgevers' voorman Wientjes om wél drastisch in te grijpen leidde tot de tweet van Wilders: "Ik krijg al buikpijn als ik naar Wientjes kijk, laat staan luister."

Geen beweging

Alle gedoe van buiten zal Wilders niet in beweging krijgen. Alleen de vraag wat hij te winnen en te verliezen heeft is van belang. Hij wil geen verkiezingen, maar als de prijs te hoog wordt, deinst hij er ook niet voor terug.

"Gaat het lukken?", vroeg ik aan premier Rutte afgelopen vrijdag tijdens het wekelijkse 'Gesprek met de minister-president'. Hij wilde er - opnieuw - niets over zeggen. Behalve dit: "Ik denk dat niet eerder in de parlementaire geschiedenis een kabinet zich voor zo'n grote opgave gesteld heeft gezien."

Rutte heeft z'n sigaartjes al enige tijd geleden afgezworen. Toch zal hij binnenkort moeten kiezen: klapsigaar of witte rook.