Overheid laks over asbestgevaar
Het is de schuld van de overheid dat de komende jaren 10.000 mensen zullen komen te overlijden aan asbestkanker. Dat stelt letselschade-advocaat Bob Ruers in een proefschrift waarop hij gisteren is gepromoveerd. Door asbest zijn de afgelopen tientallen jaren ook al 10.000 mensen overleden.
Volgens Ruers is de Nederlandse overheid nalatig geweest bij het beschermen van burgers tegen de gezondheidsrisico's van asbest. Hij wil uitzoeken of de staat daarvoor civiel- of strafrechtelijk aansprakelijk kan worden gesteld. Volgens de advocaat is het de grondwettelijke taak van de overheid om de volksgezondheid te beschermen. Hij vindt dat de overheid in het asbestdossier ronduit laks is geweest.
Het gevaar van asbest was al eind jaren 60 van de vorige eeuw bekend. Arbo-arts J. Vogelenzang ontdekte toen dat er een verband bestond tussen het werken met asbest en longvlieskanker. In 1965 stuurde hij daarover een brief aan de Arbeidsinspectie.
Onnodig sterven
Drie maanden later verzond Vogelenzang een tweede, alarmerende, brief aan het ministerie van Volksgezondheid. Bij onderzoek op een aan longvlieskanker overleden man werden asbestvezels aangetroffen onder zijn longvliezen. Het verband tussen asbest en longvlieskanker was daarmee aangetoond.
Vogelenzang vroeg de overheid een volledig verbod op het verspuiten van asbest. Hij adviseerde bedrijfsartsen om maskers uit te delen aan werknemers die met asbest werken en om zo min mogelijk andere mensen toe te laten in ruimten waar asbest werd gespoten. Er kwam geen enkele reactie vanuit Den Haag.
Niemand deed er wat mee. Het duurde nog tot 1993 voor er een verbod kwam op het gebruik van asbest. "25 jaar lang zijn veel te veel mensen onnodig blootgesteld geweest aan asbest", zegt hij in het Radio 1 Journaal. Daardoor sterft een substantieel aantal mensen onnodig aan asbestkanker, stelt hij. "Je kunt stellen dat iedere nieuwe asbestdode onnodig is komen te overlijden."
Hij vergelijkt de Nederlandse situatie met die van Zweden. "In Zweden zijn al vrij vroeg beperkende maatregelen ingevoerd. Daardoor zijn er in dat land in dezelfde periode 8.000 slachtoffers minder dan in Nederland overleden aan asbestkanker."
Excuses aanbieden
Ruers denkt dat de asbestfabrikanten grote invloed hebben uitgeoefend op het overheidsbeleid. Door een handige, goed georganiseerde politieke lobby van de asbestfabrikanten bleven maatregelen volgens hem veel te lang uit.
In Nederland krijgen jaarlijks zo'n 500 mensen longvlieskanker. De piek wordt over vijf jaar verwacht, daarna zal het aantal longvlieskankerdoden langzaam afnemen als gevolg van het verbod op het gebruik van asbest. Behalve arbeiders die in het verleden met asbest hebben gewerkt, worden ook anderen ziek. Bijvoorbeeld mensen die het stof van met asbest verharde wegen hebben ingeademd. De meeste patiënten overlijden binnen een jaar.
Ruers wil dat de overheid haar excuses aanbiedt aan al die mensen die al overleden zijn en aan de mensen die ziek zijn of ziek worden. "De overheid moet erkennen dat ze nalatig is geweest", aldus Ruer.