Beschietingen rond Gaza gaan door

Door correspondent Monique van Hoogstraten

Formeel is er sinds maandagnacht een staakt-het-vuren tussen Israël en Gaza, maar in de praktijk blijkt daar weinig van. De beschietingen gaan door, vooral vanuit Gaza. In een veel lagere frequentie dan afgelopen weekend, maar het risico van een nieuwe escalatie dreigt. Ook al hebben beide partijen daar op dit moment allerminst belang bij.

Dinsdagochtend in alle vroegte, nog maar een paar uur nadat het bestand was ingegaan, kwam er een raket vanuit Gaza in het zuiden van Israël neer. Aan het einde van de dag waren het er alweer zes. Maar dat zijn de stuiptrekkingen die hier gewoonlijk bij een bestand horen.

Escalatie

Inmiddels rijst de vraag of dit nog steeds een 'staakt-het-vuren' genoemd kan worden. Gisteravond vuurde de islamitische Jihad vanuit Gaza drie raketten van het zwaarste type (de 'Grad') af. Vanmorgen antwoordde het Isrealische leger met twee luchtaanvallen boven Gaza.

Het bestand wordt dus zwaar op de proef gesteld. Premier Netanyahu heeft een bezoek aan Parijs en Madrid afgezegd, wat erop kan duiden dat hij rekening houdt met een nieuwe escalatie. Ondertussen zijn veel scholen in het zuiden van Israël weer dicht.

Reacties

Een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken in Jeruzalem zegt dat Israël "probeert zichzelf te bedwingen" ook al gaan de "terroristen" door met de beschietingen. "We reageren niet op de raketten om het risico van escalatie te voorkomen. Maar als erger wordt, dan hebben ze ons weer terug naar waar we waren."

Een woordvoerder van de Hamas-regering in Gaza "veroordeelt de Israëlische breuk van het bestand". Hij roept Israel op "om alle soorten aanvallen te stoppen, en het staakt-het-vuren te respecteren". Op de vraag waarom de raketaanvallen van Gaza doorgaan, zegt hij dat "we met alle facties in contact staan, en hen allemaal vragen zich aan het bestand te houden, in het belang van de veiligheid van het Palestijnse volk".

Hamas in de tang

Hamas zit in een lastige positie. De radicale islamitische beweging die Gaza sinds een aantal jaren bestuurt, heeft geen belang bij een oorlog. Dat leidt alleen maar tot grote aantallen burgerdoden, ziekenhuizen die de gewonden niet aankunnen en algehele chaos. Een overwinning op het militair oppermachtige Israel zit er niet in. Bovendien -en erger- komt dan wellicht de stevige positie die Hamas nu in de Gazastrook heeft in gevaar.

Aan de andere kant wil Hamas door de eigen bevolking niet worden gezien als een beweging die 'heult' met de vijand Israel, en zijn oude gelofte van de gewapende strijd is vergeten. Daarom staat het de diverse gewapende facties oogluikend toe aanvallen op Israël uit te voeren. Zolang die Israel tenminste niet uitlokken tot al te grote militaire acties. Dan moeten ze even dimmen.

Israël niet gebaat bij oorlog

Ook Israel heeft weinig belang bij een escalatie. De relatief nieuwe luchtafweer ('Iron Dome') die de afgelopen dagen in de praktijk getest is, heeft goed gefunctioneerd, maar is niet feilloos. Tot nu toe vielen er alleen een paar gewonden aan Israëlische kant, maar zwaardere gevechten zouden tot doden kunnen leiden - en dat telt in Israël heel zwaar.

Daar komt nog eens bij dat Israël kritiek van de internationale gemeenschap wil voorkomen. Het land voelt zich de laatste tijd al te veel in de hoek gezet en totaal onbegrepen. De escalatie van afgelopen weekend is vrij geruisloos gepasseerd, mede omdat alle aandacht op Syrië is gericht. Maar grotere aanvallen op Gaza, en vooral meer doden, zou de aandacht zomaar weer eens op Israël kunnen richten.

Egypte

Van groot belang voor Israël tenslotte is ook het veranderde Egypte. De Islamitische Broederschap die in Egypte nu het parlement leidt, zou Gaza weleens te hulp kunnen schieten bij een serieuze Israëlische aanval. En als Israël ergens niet bij gebaat is op dit moment, is het een verslechtering van de relatie met Egypte. Eén van de weinige landen immers waarmee een vredesverdrag bestaat.

Beide kanten hebben er dus weinig baat bij dat het uit de hand loopt en zijn zeker niet uit op een herhaling van de Gaza-oorlog van drie jaar geleden. Toen kwamen in Gaza zo'n 1400 mensen om het leven, in Israël 13.