Waarom leent de ECB miljarden uit?

De Europese Centrale Bank heeft voor de tweede keer miljarden uitgeleend aan banken in de eurozone. Wat wil de ECB met deze actie bereiken en waar komt al dat geld eigenlijk vandaan?

Door financieel redacteur Marten Wiegman

Veel banken in de eurozone hebben het nog steeds moeilijk. Door ze voor een langere periode min of meer onbeperkt van geld te voorzien, probeert de ECB tijd te kopen zodat de banken kunnen herstellen.

Deze miljardenoperatie heeft niet alleen effect op de banken, maar ook op de overheden van zwakke eurolanden. Het verkleint de kans dat overheden opnieuw banken moeten redden en banken kunnen met het geleende geld ook de staatsobligaties van hun eigen overheden kopen. Waarmee de overheden dus beter in hun kapitaalbehoefte kunnen voorzien.

Uitlenen

Een ander effect dat de ECB beoogt, is dat banken ook weer meer economische activiteiten gaan ondernemen en ondersteunen. De klacht van de afgelopen jaren is immers dat banken door de crisis heel voorzichtig zijn met het uitlenen van geld. Dat merken bedrijven die investeringen willen doen en burgers die bijvoorbeeld een hypotheek willen afsluiten.

Economen van ING hebben inmiddels uitgerekend dat van de eerste ECB-actie uit december zo'n 10 procent door de banken is gebruikt om geld uit te lenen aan hun klanten. Dat gaat dus om zo'n 50 miljard euro. Dat is een enorm bedrag, maar bezien op de schaal van de eurozone nog niet zo heel veel. De verwachting van ING is dat van het bedrag dat vandaag door de banken is opgenomen een iets groter deel in de echte economie zal terechtkomen.

De rest van het geld houden de banken dus nog in reserve. Ze beslissen later hoe ze het zullen aanwenden. Ze hoeven het tenslotte pas over drie jaar terug te betalen.

Geld bijdrukken

De ECB is de enige instantie in de eurozone die geld kan scheppen. Er komt door deze lening van vandaag dus meer geld in omloop. In feite doet de ECB daarmee wat de Fed, het stelsel van Amerikaanse centrale banken, al een paar keer eerder deed: enorme bedragen in het financiële systeem pompen.

In normale omstandigheden is de angst voor inflatie groot zodra centrale banken geld bijdrukken, maar in de huidige situatie acht de ECB dat risico niet zo heel groot. Dat komt vooral omdat in heel Europa de consumenten weinig uitgeven en het vertrouwen in economische herstel nog steeds laag is.

Uiteindelijk streeft de ECB ernaar om het extra geld dat nu in het financiële systeem gepompt wordt er op een later tijdstip weer uit te halen. Wanneer en hoe hangt heel erg van de economische ontwikkelingen af.