Kritiek op verplichte Citotoets

Door onderwijsredacteur Joséphine Truijman

Dit jaar is het de laatste keer dat de Citotoets in februari wordt gehouden en dat scholen zelf mogen bepalen of ze eraan willen meedoen of niet. Door het verplichten van een eindtoets wil minister Van Bijsterveldt betere reken- en taalprestaties stimuleren. Immers, met de scores van alle scholen in de hand kunnen scholen onderling beter vergeleken worden. Dat staat in het wetsvoorstel Centrale Eindtoets.

De Onderwijsraad, adviesorgaan voor de regering op het terrein van het onderwijs, heeft kritiek op dit voorstel. Volgens de raad krijgt de minister hiermee een instrument in handen waarmee ze te makkelijk druk op de scholen kan uitoefenen.

Met de scores kan de minister zeggen welke scholen niet goed presteren en welke wel. De Onderwijsraad is bang dat door zo'n systeem scholen alles inzetten op goede toetsresultaten, het zogenoemde 'teaching to the test', waarmee andere vakken zoals burgerschapsvorming onder druk komen te staan, aldus de Onderwijsraad.

Afrekencultuur

Ook de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling is bang voor het effect van een verplichte eindtoets. Paul Frissen: "Het hele onderwijssysteem richt zich op het halen van een goeie score. Daarmee neem je een groot risico dat de individuele leerling uit beeld verdwijnt. Dat vind ik niet slim." De Raad pleit daarom voor meerdere toetsmethodes. Daarmee kunnen scholen met elkaar concurreren en dat houdt het systeem scherp, aldus Frissen.

Ook de Besturenraad is kritisch. Directeur Wim Kuiper: "Met het verplicht stellen wil de minister deze toets ook inzetten om de kwaliteit van scholen te beoordelen. Dat versterkt de afrekencultuur. Ouders en scholen gaan daardoor meer trainen, zodat kinderen hun toetsen goed invullen. Ouders huren zelfs speciale Cito-trainers in voor hun kinderen en dat vinden wij zeer onverstandig. Het onderwijs zal zo steeds fabrieksmatiger worden."

Vanaf 2013 moet iedere school meedoen aan de Citotoets, die nu officieel de Eindtoets Basisonderwijs heet. Die krijgt dan de nieuwe naam 'Centrale Eindtoets Taal en Rekenen'. Het ministerie van Onderwijs heeft Cito de opdracht gegeven deze toets te ontwikkelen. Scholen blijven naast de verplichte toets vrij om andere toetsen af te nemen.