Herman Tjeenk Willink neemt afscheid

Herman Tjeenk Willink neemt vandaag afscheid als vicepresident van de Raad van State. Tjeenk Willink is maandag 70 jaar geworden en dat is de leeftijd waarop de vicepresident dient op te stappen.

Vanochtend gaf Tjeenk Willink een persconferentie en werd hem een boek met een bloemlezing van zijn werk aangeboden. Vanmiddag nam de vicepresident in een buitengewone vergadering afscheid van de Raad van State. Daarbij waren ook koningin Beatrix, prins Willem-Alexander en prinses Máxima aanwezig.

Tijdens zijn laatste vergadering werd Tjeenk Willink onderscheiden als Ridder Grootkruis in de Orde van Oranje-Nassau, de hoogste onderscheiding binnen die orde.

De PvdA'er bekleedde 15 jaar de functie van vicepresident van de Raad van State. De raad is het belangrijkste adviesorgaan van de regering over wetgeving en bestuur. Daarnaast is de raad de hoogste algemene bestuursrechter van Nederland.

Onderkoning

De vicepresident wordt ook wel 'onderkoning' genoemd, omdat de koningin de voorzitter is en de vicepresident haar adviseert. Bovendien staat in de wet dat als er geen koning is, de vicepresident de functie tijdelijk waarneemt.

Tjeenk Willink gaf als vicepresident elk jaar stevige kritiek op het functioneren van de overheid. Hij ziet de Raad van State als een hoeder van de democratische rechtsstaat. Vaak gaat het bij zijn kritiek om het falend openbaar bestuur.

Hij huldigt het standpunt dat een democratie goed onderhouden moet worden. Als vicevoorzitter waarschuwt hij voor de gevolgen van het ontbreken van politieke sturing en visie. Volgens Tjeenk Willink leidt dat tot onbegrip bij de burgers, waardoor de legitimiteit van de democratie wordt aangetast. Uiteindelijk verslechtert daardoor de publieke dienstverlening nog meer. Bij de presentatie van het jaarverslag in 2003 verweet Tjeenk Willink de Tweede Kamer dat die zich te veel bezighoudt met willekeurige incidenten. Ondanks zijn harde oordelen werd zijn kritiek altijd met instemming ontvangen. In 2007 merkte Tjeenk Willink in een interview in NRC op dat, ondanks die instemming, er niets verandert.

Adviseur van Beatrix

In zijn functie als vicepresident was Tjeenk Willink een belangrijke adviseur van koningin Beatrix. Hij begeleidde tussen 2001 en 2004 de inburgering van prinses Maxima en heeft voor een belangrijk deel bijgedragen aan de opleiding van prins Willem-Alexander. Hij is bovendien peetvader van prinses Amalia.

Tjeenk Willink wordt opgevolgd door Piet Hein Donner.