Buitenland is strenger voor jonge huizenkoper
Door buitenlandredacteur Aniete Coelingh
Als een eigen huis niet meer helemaal gefinancierd mag worden door de bank, kunnen starters het straks wel vergeten. Want jonge starters beschikken niet over zoveel spaargeld, zegt de stichting die de Nationale Hypotheek Garantie verstrekt, de WEW.
De stichting reageert op het voorstel van de Nederlandsche Bank, om hypotheken te beperken tot 90 procent van de woningwaarde. President Klaas Knot van DNB lanceerde dat idee begin januari, om daarmee de hypotheekschuld te verminderen.
Voor de meeste Nederlanders is het de normaalste zaak van de wereld dat ze bij de bank kunnen aankloppen voor 100 procent of zelfs 110 procent van de waarde van hun woning. Vóór de hypotheekcrisis werd je als jonge starter zelfs vaak aangespoord om een huis te kopen in plaats van te huren, anders was je 'een dief van je eigen portemonnee'. Maar Nederland is daarmee een uitzondering, stelde de Europese Centrale Bank al vast in een rapport in 2009.
Duitse spaarcultuur
Nederland was destijds het enige land waar banken bij de aanschaf van het eerste huis gemiddeld 101 procent van de waarde verstrekten. In Duitsland was dat maar 70 procent en in België 80 procent. In Italië krijg je gemiddeld maar 65 procent van de woningwaarde.
"In Duitsland ren je niet meteen bij je eerste baan naar de bank om een eigen huis te kopen", vertelt correspondent Wouter Meijer. "Het is heel gebruikelijk om een aantal jaren te sparen en veel eigen geld in te brengen. Met minder dan 20 procent eigen kapitaal krijg je hier geen hypotheek. Het begrip 'starters' kent Duitsland dus ook niet. Huren is hier heel gebruikelijk."
Duitsland kent geen hypotheekrenteaftrek, maar de rente is een stuk lager. En de huizenprijzen liggen gemiddeld ook lager dan in Nederland. Als je dat kapitaal dus eenmaal bij elkaar hebt gespaard, kun je een voordelige hypotheek krijgen.
Studentenkamer
Ook de Belgen zijn spaarders. Correspondent Joris van Poppel: "In België is de markt niet gericht op jonge starters. Ze zijn er wel, maar ze sparen eerst jarenlang tienduizenden euro's voordat ze een eigen huis kopen."
Een groot verschil met Nederland is dat ze niet voor een kleine starterswoning gaan, om die later hopelijk met winst te verkopen. "Belgen verhuizen veel minder dan Nederlanders. Ze sparen meteen voor een grote gezinswoning, waar ze dan de rest van hun leven blijven wonen."
"De familie speelt daarbij een belangrijke rol. Die koopt bij de geboorte al een stukje grond. Hun kinderen bouwen daar later hun huis op en het is heel normaal om lang op een studentenkamer te blijven, totdat je het geld bij elkaar hebt gespaard."
Terug naar het ouderlijk huis
De huizencultuur van Groot-Brittannië leek tot een aantal jaren geleden nog het meest op die van Nederland. Nergens was het zo gemakkelijk om een hypotheek te krijgen. Correspondent Arjen van der Horst: "Het was niet eens nodig om de hoogte van je inkomen aan te tonen. Alles was hier mogelijk. Sinds 2008 is dat veranderd. Door de crisis zijn de risicomodellen flink aangescherpt. Het kapitaal dat je zelf moet inbrengen is nu gemiddeld 20 procent. 10 procent is het minimum, mits je een hoog salaris hebt of een goedkoop huis koopt."
De huizenprijzen zijn ondanks de crisis gemiddeld niet sterk gedaald. In Londen zijn de prijzen nauwelijks veranderd. In de rest van Groot-Brittannië zijn de huizenprijzen wel gedaald, maar blijven ze relatief hoog.
Het is voor starters vrijwel onmogelijk om zo'n 75.000 euro bijeen te sparen, want dat hebben Britse jongeren al snel nodig als startkapitaal. De prijzen van huurwoningen zijn alleen maar gestegen. Gevolg: alleen al dit jaar zijn 3 miljoen jong volwassenen weer ingetrokken bij hun ouders. De gemiddelde leeftijd waarop Britten hun eerste huis kopen, is nu 37 en de verwachting is dat die de komende jaren stijgt tot 40.
De Britse regering bereidt inmiddels maatregelen voor, vertelt Van der Horst. "Premier Cameron heeft aangekondigd dat hij een soort nationale hypotheekgarantie wil instellen, waardoor jongeren met 5 procent eigen inbreng al een hypotheek kunnen krijgen."