Wie is Aung San Suu Kyi?
Aung San Suu Kyi (1945) is het gezicht van een vrij en democratisch Birma. Maar dat gezicht kon zich lange tijd zelden laten zien. Meer dan 15 jaar bracht ze door in de gevangenis of onder huisarrest. Daar werd ze, net als Nelson Mandela in Zuid-Afrika, het symbool van vreedzaam verzet tegen een onderdrukkend bewind.
De militaire junta die Birma met harde hand leidde was niet gediend van politieke tegenspraak. Dat werd extra duidelijk in 1990, toen de partij van Suu Kyi met grote overmacht de verkiezingen won. In een normale democratie zou ze daardoor premier zijn geworden, in Birma zat ze al snel vast in haar eigen huis
Lieveling van het Westen
Suu Kyi werd de lieveling van het Westen. Ze won de Sakharovprijs en, belangrijker, de Nobelprijs voor de Vrede. Voor een groot deel is Suu Kyi ook een kind van het Westen. Ze studeerde in Oxford, filosofie, politicologie en economie. Daar ontmoette ze ook haar man, de Engelsman Michael Aris.
Haar vader was de held van Birma's onafhankelijkheid, generaal Aung San. Hij werd vermoord in 1947, in de overgangsfase naar Birma's onafhankelijkheid. Samen met haar moeder ging ze naar het buitenland. Maar haar geboorteland Birma bleef altijd trekken, ook toen ze in Groot-Brittannië woonde, waar ze twee kinderen kreeg.
In 1988 keerde ze terug, precies op het moment dat met grote demonstraties in het land gepleit werd voor meer democratie. Suu Kyi raakte betrokken bij de nationale democratische partij, de NLD, waarmee ze dus de verkiezingen in 1990 won.
Nauwelijks meer vrij
Vanaf dat moment was Suu Kyi jarenlang nauwelijks meer vrij. Als ze wel vrij was, was ze haar leven niet zeker. In 1996 werd haar auto aangevallen in Birma's grootste stad Rangoon, door honderden mannen, die daar waarschijnlijk voor betaald kregen. Na een soortgelijk incident in 2003 kreeg ze weer eens huisarrest. Voor haar eigen veiligheid, werd erbij gezegd.
In 2007 gingen duizenden Birmezen de straat op om te protesteren tegen het bewind. Deze eerste protesten werden hard neergeslagen, maar demonstranties van boeddhistische monniken hielden daarna nog wekenlang aan. Langzaam transformeerde het militair bewind naar een burgerregering. Het huisarrest van Suu Kyi werd opgeheven en in 2010 werden voor het eerst in 20 jaar opnieuw verkiezingen gehouden.
Deze verkiezingen werden nog geboycot door de partij van Aung San Suu Kyi, omdat zij zelf niet kandidaat mocht staan. Maar aan de komende tussentijdse verkiezingen, in april 2012, zal ze wel meedoen. En dan komt Aung San Suu Kyi hoogstwaarschijnlijk in het parlement van Birma, meer dan twintig jaar nadat ze de verkiezingen al had gewonnen.