Uithoorn heeft genoeg van qat

Als het aan de gemeente Uithoorn ligt, wordt de handel in qat verboden. De Somalische drug komt drie keer per week vanuit Oost-Afrika via Schiphol naar Nederland. Vanuit een industrieterrein in Uithoorn wordt het verder verspreid over verschillende Europese landen.

Qat is een plant die door Somaliërs wordt gebruikt door erop te kauwen. De plantjes verdrijven honger en vermoeidheid, en hebben een verslavende werking.

In het grootste deel van Europa is qat verboden, maar in Nederland niet. Daar komt waarschijnlijk snel verandering in, want het kabinet werkt aan een verbod. Burgemeester Rehwinkel van Groningen vroeg vorig jaar het kabinet qat in Nederland te verbieden. Ook een Kamermeerderheid wil dat. Het CDA meent dat qat-gebruik de integratie van Somaliërs onmogelijk maakt.

Qat-stad

"We hebben het ongenoegen om de 'qat-stad' van Europa genoemd te worden", zegt burgemeester van Uithoorn Dagmar Oudshoorn.

"Daar zijn we natuurlijk niet blij mee. Als je bezig bent om je gemeente en industrieterrein te ontwikkelen, dan wil je daar niet vier keer per week een heel grote groep mensen, die zich niet altijd netjes gedragen, om qat te handelen", zegt Oudshoorn.

"En ik weet dat men in de Somalische gemeenschap zelf zegt: 'Dit is niet goed voor onze gemeenschap'. De mensen werken niet, geven veel geld uit aan de qat. Je wordt er of hyper of lethargisch van, en het verlamt eigenlijk een complete generatie, waardoor de Somalische gemeenschap toch wel problemen heeft."

Gezellig qat kauwen

Een man bij het verdeelpunt op het industrieterrein in Uithoorn erkent dat veel Somaliërs verslaafd zijn. Maar er zijn wel meer problemen in Nederland, zegt hij. Alcohol veroorzaakt bijvoorbeeld veel verkeersongelukken. Het heeft daarom volgens hem geen zin om qat te verbieden. "Mensen die verslaafd zijn, moeten gedwongen worden om te werken of studeren, iets voor de maatschappij doen. Dat is veel belangrijker dan het verbieden van qat."

"Ik ga zo terug met een paar doosje qat terug naar Den Haag", vertelt de man. "En dan zijn er allemaal mensen die mij geld geven en kopen van ons. Dan ga ik verdelen, en dan neem ik mijn doosjes mee en dan gaan we met zijn vijven of zessen gezellig qat kauwen."