Voorverkiezingen VS beginnen in Iowa

De uitslag is niet bindend, het electoraat klein en niet representatief en als alles klaar is, zijn er slechts 28 van de ruim 2200 kiesmannen vergeven. Toch lopen Republikeinse presidentskandidaten al maanden de benen uit hun lijf om de kiezers in Iowa te paaien. Omdat in de staat vandaag de eerste voorverkiezing van hun partij wordt gehouden, kunnen daar carrières gemaakt en gebroken worden.

Traditioneel mag Iowa het spits afbijten, enkele dagen later gevolgd door New Hampshire. Een kandidaat die het hier goed doet, is zeker niet gegarandeerd de uiteindelijke kandidaat, maar krijgt een flinke dosis gratis publiciteit in de media.

Ook een tweede of derde plek telt nog mee, maar wie lager eindigt, kan een nominatie eigenlijk wel vergeten.

Caucus

In tegenstelling tot de meeste andere staten kiezen Iowans hun kandidaten niet met een voorverkiezing, maar in een zogenoemde caucus. Stemgerechtigden verzamelen zich in scholen, wijkgebouwen of woonkamers om elkaar te overtuigen op een kandidaat te stemmen. De aanwezigen mogen kort het woord voeren om een kandidaat aan te prijzen en vervolgens wordt er gestemd.

De hele ceremonie is binnen twee uur voorbij, waarna de leiding de resultaten doorbelt. Officieel is de uitslag niet bindend voor de kiesmannen die de uiteindelijke kandidaat aanwijzen, maar meestal volgen die de keuze van de kiezer.

Handen schudden

Er is veel kritiek op de gang van zaken. Ten eerste zijn belangen in het landelijke Iowa totaal anders dan in de rest van de VS. Daarnaast neemt maar een klein gedeelte van de stemgerechtigden de moeite op te komen dagen, nog geen 150.000 van 2,1 miljoen kiezers in de staat. Dat zijn bovendien nog eens vrijwel allemaal blanken, minderheden spelen nauwelijks een rol in Iowa.

Het maakte de kandidaten weinig uit. Die waren de afgelopen maanden veelvuldig aanwezig in de staat. Iowans stemmen niet op je tenzij je ze persoonlijk de hand hebt geschud, luidt het devies.

Beste kaarten

Hoewel de uitkomst in Iowa altijd bijzonder moeilijk is te voorspellen (vier op de tien kiezers zweefden nog in de laatste peiling) lijken Mitt Romney, Ron Paul en Rick Santorum de beste kaarten te hebben. Romney is al maanden de gedoodverfde Republikeinse kandidaat, Paul heeft een bijzonder efficiënt campagneapparaat opgebouwd in de staat en veel conservatief christelijke stemmers lijken Santorum nu boven Perry of Bachmann te verkiezen.

Newt Gingrich, die tot voor kort nog een flinke voorsprong had, gaf toe de staat eigenlijk al opgegeven te hebben omdat hij is weggezakt in de peilingen. "Maar wat de uitkomst ook is, ik ben een winnaar omdat ik er nog ben", zei de voormalige Spreker van het Huis, die halverwege vorig jaar ook al eens was afgeschreven.

Veel zal afhangen van de opkomst vandaag. Een lage opkomst speelt kandidaten met een trouwe achterban in de kaart, zoals Paul of Santorum. Het weer hoeft in ieder geval geen probleem te zijn: met temperaturen rond het vriespunt en geen sneeuw of regen is het mild voor de tijd van het jaar.

Obama

De voorverkiezingen duren nog tot eind juni, al zal waarschijnlijk eerder duidelijk worden wie op een meerderheid van de Republikeinse kiezers kan rekenen. Die persoon mag het in november opnemen tegen president Obama.

Bij de Democraten zijn er dit jaar geen voorverkiezingen, omdat er zich geen tegenkandidaten voor Obama hebben gemeld.