Agressie nieuwjaarsnacht 'Nederlands probleem'

De jaarwisseling in Nederland gaat doorgaans gepaard met veel ongelukken en geweldsincidenten, vaak veroorzaakt door een flinke dosis alcohol en stoerdoenerij. Met bijna 8500 geweldsincidenten en 110 meldingen van geweld tegen hulpverleners sprak minister Opstelten van Veiligheid en Justitie van een 'zorgelijke ontwikkeling'. Nederland vormt daarmee een uitzondering in Europa, want in de omringende landen verliep de jaarwisseling rustig.

Familiefeest

Net als in Nederland mag je in Duitsland zelf vuurwerk afsteken en dat wordt ook op grote schaal gedaan. Maar volgens correspondent Wouter Meijer zijn er in Duitsland bij lange na niet zoveel incidenten als in Nederland.

"Bij de Brandenburger Tor vindt het grootste Oud en Nieuwfeest van Europa plaats. Dit jaar waren daar een miljoen mensen bij elkaar. Toch verloopt dat zonder agressie." Volgens Meijer is oudejaarsavond ook meer een familiefeest in Duitsland. "Er komen bijvoorbeeld veel gezinnen naar de Brandenburger Tor."

Geweld tegen ambulancepersoneel of gezagsdragers speelt in Duitsland totaal niet. "Duitsers stoppen zich minder vol met pillen en drank, het uitgaansleven is daardoor een stuk minder agressief dan in Nederland". Bij hem is slechts één incident van geweld tegen de politie bekend: in Berlijn werd een patrouille met stenen bekogeld. Twee agenten raakten daarbij gewond.

'Vuurwerkgekke Nederlander'

In België wordt veel minder vuurwerk afgestoken dan in Nederland. "Buiten het centrum, in woonwijken, gebeurt het nauwelijks", meldt correspondent Joris van Poppel. In veel steden is het zelfs verboden, maar het beleid verschilt per gemeente. Zo is vuurwerk afsteken in Antwerpen alleen toegestaan met schriftelijke toestemming van de burgemeester.

Toch werd er met name in het centrum veel geknald. De politie deelde boetes uit. "Er zat ook een buitenlander tussen", schrijft de Gazet van Antwerpen, "uit het vuurwerkgekke Nederland". In Gent mocht alleen vuurwerk worden afgestoken tussen 23.00 en 02.00 uur door mensen die ouder zijn dan 16.

In België is zwaarder vuurwerk te koop dan in Nederland, maar dat wordt vooral verkocht aan Nederlanders. Van Poppel: "De politie heeft in de grensregio's dit jaar extra controles uitgevoerd. Alleen bij een winkel in Baarle-Hertog werd dit jaar een grote partij illegaal vuurwerk aangetroffen."

In Antwerpen, Brussel en andere grote steden werd wel een groot vuurwerk georganiseerd, waar duizenden mensen op afkwamen. Maar ondanks de drukte, kwam het nergens tot ongeregeldheden.

Eiffeltoren

Een dergelijke vuurwerkshow is in Frankrijk niet te vinden. Volgens correspondent Ron Linker vind je daar überhaupt nauwelijks vuurwerk. "Zelf vuurwerk afsteken is verboden, in Parijs licht alleen de Eiffeltoren op."

De meeste Franse kranten spreken van een rustige oudejaarsnacht. In het hele land werden slechts 250 mensen gearresteerd, acht politieagenten raakten gewond. Enkele voorzorgsmaatregelen waren er wel. In het centrum van Parijs waren 10.000 agenten op de been en mochten winkeliers maar een beperkte hoeveelheid alcohol verkopen.

Volgens Linker is er wel één kanttekening. "Sinds 2010 geeft het ministerie van Binnenlandse Zaken niet meer vrij hoeveel auto's er zijn uitgebrand, iets dat met name in de banlieues gebeurt". Toch lijkt ook daar oudejaarsavond rustig te zijn verlopen.

'Saai'

Het moment dat het twaalf uur wordt in Spanje is voor een Nederlander vaak een beetje een teleurstelling, zegt correspondent Rop Zoutberg. "Je wacht op 'het moment' en dan is er niets." Spanjaarden steken geen vuurwerk af op oudejaarsavond. Het wordt wel verkocht, maar het is geen traditie.

"Vuurwerk afsteken is in Spanje voorbehouden aan lokale overheden, tijdens nationale feestdagen. Met oudejaarsavond gebeurt het niet." Volgens hem is oudejaarsavond in Spanje "vooral veel eten". "Er wordt wel gedronken en de meeste ongelukken gebeuren door dronken mensen achter het stuur. Maar er zijn geen grote geweldsincidenten".

Respect

Net als in Spanje staat oudejaarsavond ook in Italië in het teken van eten. Correspondent Andrea Vreede: "Italianen spreken van 'het grote diner'. Je gaat om acht uur aan tafel en je stopt om 02.00 uur. Tussendoor steek je wat vuurpijlen af, dat is het." Dit jaar gold in tweeduizend Italiaanse gemeenten voor het eerst een verbod om zelf vuurwerk af te steken, maar daar hebben volgens Vreede weinig mensen zich aan gehouden. Toch verliep oud en nieuw "heel rustig en gezellig".

In overige steden is wel het toegestaan om zelf vuurwerk af te steken. Vooral Rome en Napels kennen een grote vuurwerktraditie. Ook daar is, op enkele vuurwerkincidenten na, alles rustig verlopen.

Dat er in Italië geen grote geweldsincidenten zijn, komt volgens Vreede onder andere door het respect voor gezag. "Italianen hebben een groot respect voor mensen in uniform". Ook is er volgens haar minder alcohol in het spel. "Italianen drinken een stuk minder, het gaat vooral om eten en samenzijn."