NOS NieuwsAangepast

Kim Jong-il, machtig manipulator met kernbom

Kim Jong-il was een van de meest geheimzinnige leiders ter wereld. Een machtig manipulator, die zijn volk liet verhongeren om zijn doel te verwezenlijken: het maken van nucleaire wapens. Erfgenaam van een stalinistisch bewind met een enorme persoonlijkheidscultus. Portretten van Kim Jong-il en zijn vader Kim Il-sung hangen in elk huis en elk gebouw in Noord-Korea en hij wordt geëerd als de 'Geliefde Leider', 'Eeuwige Zon' en 'De Grootste Man die ooit heeft geleefd'.

Alleen al zijn geboorte is omgeven met mysteries. Volgens de officiële Noord-Koreaanse lezing werd Kim Jong-il in 1942 geboren in een houten blokhut op een mythologische berg. Er zouden die dag een heldere ster aan de hemel en een dubbele regenboog zijn verschenen. Maar volgens andere bronnen werd Kim Jong-il een jaar eerder geboren in Siberië, waar zijn vader toen in ballingschap leefde.

Ook over zijn leven in het vrijwel hermetisch afgesloten Noord-Korea gingen veel geruchten. Dat begon meteen in 1994, toen de nog relatief onbekende Kim Jong-il zijn vader opvolgde, de Grote Leider Kim Il-sung. In het vijandige Zuid-Korea werd Kim-Jong-il meteen afgeschilderd als een soort dwaas, met een spraakgebrek en een beperkte intelligentie.

Plateauzolen

Zijn uiterlijk, met zijn grote zonnebril en plateauzolen waarmee hij langer wilde lijken, gaf al genoeg voeding voor oordelen. Daarbij had hij een vreemd hoog stemmetje en stond hij bekend als een playboy, met een voorliefde voor vrouwen en drank, vooral dure cognac.

Volgens de Noord-Koreaanse propaganda heeft Kim Jong-il zes opera's geschreven. Ook was hij dol op films. Hij had naar verluidt een privé-verzameling van 20.000 Hollywood-films, waaronder de volledige collectie van James Bond. In 1978 liet hij een beroemde Zuid-Koreaanse regisseur en diens vrouw, een actrice, ontvoeren om voor hem films te maken. Na zeven films vluchtten ze naar het Westen. Kim Jong-il had wel zijn excuses gemaakt, zeiden ze.

Toch ging er achter deze facade van bizarre feiten en geruchten een man schuil die slim, machtig en manipulatief was. Bovendien had hij een grote kennis van zaken, aldus mensen die hem ontmoetten, zoals de voormalige Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Madeleine Albright in 2007. "Hij was intelligent, op de hoogte, kundig en vol zelfvertrouwen", zei de assistent van minister Albright. "Hij wist niet de antwoorden op alle vragen, maar wist wel een heleboel meer dan de meeste leiders."

Kat-en-muis-spel

Kim Jong-il was vooral een meester in het kat-en-muis-spel dat hij met de Amerikanen speelde rond Noord-Korea's nucleaire programma. Door soms te onderhandelen, zich dan weer terug te trekken en dan weer nieuwe toezeggingen te doen, maakte Kim Jong-il de droom van zijn vader waar: Noord-Korea ontwikkelde eigen kernwapens.

Terwijl de Amerikanen afgeleid waren door de oorlog in Irak, werden in Noord-Korea twee nucleaire bommen getest, in 2006 en in 2009. Hoewel ze een fractie van de kracht hadden van de Amerikaanse kernbom op Hiroshima, is Noord-Korea nu een kernmacht geworden waarmee de wereld serieus rekening moet houden. Het land heeft naar schatting genoeg brandstof voor zes tot acht kernwapens die de Verenigde Staten kunnen bereiken.

Honger

Maar de prijs die de bevolking ervoor heeft betaald, is gigantisch. Kim Jong-il stak al het geld in het kernprogramma en in het leger, dat met 1,1 miljoen militairen het vijfde leger ter wereld is. De gewone Noord-Koreanen lijden hierdoor al jaren honger. Eind jaren 90, toen er ook nog een paar slechte oogsten waren, zijn naar schatting honderdduizenden Noord-Koreanen letterlijk van de honger gestorven.

Vanwege die armoede zocht Kim Jong-il bij tijd en wijle toenadering tot de Amerikanen en Zuid-Korea, vooral als hij hun humanitaire hulp nodig had. Zo ontving hij in 2000 in de hoofdstad Pyongyang de Zuid-Koreaanse president Kim Dae-jung. Het was de eerste topontmoeting sinds het Koreaanse schiereiland in 1953 in twee delen uiteen viel.

In 2008 kreeg Kim Jong-il een beroerte, waarna hij last bleef houden van zijn slechte gezondheid. Heel af en toe reisde hij nog met een speciale trein naar China, waar hij vooral geïnteresseerd was in de vrije markteconomie onder een communistisch bewind. Maar van ontspanning in de relatie met Zuid-Korea en de Verenigde Staten kwam het verder niet. Noord-Korea is na zeventien jaar Kim Jong-il armer en geïsoleerder dan ooit.

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl