'Jeugd Afrika weet te weinig over aids'

Ondanks talloze voorlichtingsprogramma's weten de meeste jongeren in Afrika nog steeds te weinig over aids. De meesten weten wel wat het hiv-virus is, maar niet goed genoeg hoe ze zich ertegen kunnen beschermen. Daardoor worden nog elke dag 2500 jongeren besmet met hiv. Dit zegt de organisatie Stop Aids Now! aan de vooravond van Wereldaidsdag.

Aids is al zo'n dertig jaar bekend en er zijn meer dan 30 miljoen mensen aan gestorven, vooral in Afrika. Toch heeft 70 procent van de Afrikaanse jongeren tussen 15 en 24 jaar nog onvoldoende basiskennis over hiv, blijkt uit onderzoek van de VN-organisaties Unicef en UNaids.

Wassen met cola

In het VN-onderzoek werd niet alleen gevraagd wat hiv is, maar de jongeren moesten ook twee manieren noemen om zich te beschermen, zoals condooms gebruiken of je beperken tot één partner na een hiv-test. Ook moesten ze twee misvattingen over aids kunnen opnoemen. In Afrika leven nog veel mythes over aids, bijvoorbeeld dat je het niet kan krijgen als je je met cola wast na seks. Veel jongeren geloven deze verhalen, waardoor ze een grotere kans hebben op besmetting.

"Ik vind het onderzoek schokkend", zegt directeur Louise van Deth van Stop Aids Now! "De meeste jongeren hebben wel van hiv gehoord, maar hebben de klok horen luiden zonder dat ze weten waar de klepel hangt. Onlangs zei een meisje in Zimbabwe tegen me: "Ik weet wel hoe ik me moet beschermen: door geen seks te hebben. Maar ik moet in elk geval geen condooms gebruiken, want condooms zijn gevaarlijk. Er zijn veel slechte condooms in omloop."

Uit het onderzoek blijkt dat de meeste Afrikaanse jongeren zonder condooms vrijen en dat 40 procent niet weet hoe ze aan condooms kunnen komen. Op veel scholen mag niet over condooms worden gesproken, door de grote invloed van de Rooms-Katholieke Kerk in Afrika. "In Zimbabwe mógen jongeren ze niet eens kopen", zegt Van Deth. "Wij hadden tassen vol condooms mee voor hulporganisaties, maar die zeiden dat ze ze niet mochten uitdelen."

Gedragsverandering

Bijna alle scholen in Afrika geven voorlichting over hiv, maar die schiet volgens Stop Aids Now! ernstig tekort: "Voorlichting alleen is zinloos". Jongeren moeten ook sociale vaardigheden aanleren rond seks. Vooral meisjes moeten leren weerbaar te worden, nee durven zeggen en om condoomgebruik durven vragen. En jongens moeten leren dat het niet stoer is om onveilige seks te hebben, als hun vrienden dat beweren.

"Het is daarom beter als niet de eigen docent aidsvoorlichting geeft, maar een jongere als rolmodel of bijvoorbeeld iemand met hiv", zegt Van Deth. Want met kennis alleen verander je geen gedrag en blijven de besmettingen doorgaan.