Cultuur frustreert jonge Italianen

Vanwege het grote economische belang van het land trekt Italië nu de aandacht van de hele wereld. Velen vragen zich af of het land nu gaat veranderen. Italiaanse studenten in Nederland zien dat niet zo snel gebeuren.

Weinig mogelijkheden

Alessio Pogliani (23) woonde twee jaar geleden nog in de buurt van Milaan. In Italië studeerde hij letterkunde, daarna heeft hij twee jaar niet meer gestudeerd. Hij kwam naar Nederland, ging hier werken en leerde de taal. Nu studeert hij Italiaanse Taal en Cultuur aan de UvA in Amsterdam. Hij kwam naar Nederland omdat er in zijn thuisland niet zoveel mogelijkheden zijn. Hij denkt dat je dan beter naar Duitsland, Nederland of de VS kan gaan om een studiebeurs te krijgen.

Alessio is erg te spreken over het Nederlandse onderwijs. Vooral over de relatie tussen docenten en studenten. In Nederland is de afstand tussen docent en student veel kleiner dan in Italië. "Een soort van goeroe zijn ze daar. In Italië is het ouderwets, er is echt niks veranderd sinds 1968", omschrijft Alessio. Het leeftijdsverschil is vaak te groot.

Ook is het moeilijk voor studenten om zelf docent te worden. Volgens Alessio moet je ten minste vijfentwintig jaar onderzoek doen en word je pas daarna gevraagd om les te geven. "En als je daar leraar wordt, dan blijf je je hele leven zitten, want het is een hele goede positie."

'Ons kent ons'

Ook hekelt Alessio het Italiaanse 'ons kent ons'-sfeertje. "Om bijvoorbeeld een bijbaantje te kunnen krijgen, ga je naar de vader van iemand die je kent. Op die manier werkt dat. Je kunt niet gewoon je cv achterlaten in een restaurant", legt hij uit. Volgens Alessio gaat het in Italië vooral om wie je kent en in Nederland meer over wat je weet.

En dat frustreert. Hij voelt zich er 'een beetje machteloos' door, omdat hij denkt dat hij niet zelf de macht heeft om iets te verbeteren of te veranderen. "Af en toe kijk ik naar de tv en denk: 'wat jammer dat ik niks kan doen'. Stel dat ik in Italië was, dan had ik ook niks gedaan. Het verandert toch niks, daarom is het beter om hier te blijven en mijn leven op te bouwen."

Over Berlusconi is Alessio niet te spreken, maar dat mensen op hem stemmen vindt hij niet verwonderlijk. "Omdat het een hele charmante man is. En hij was ook constant op tv. Natuurlijk ga je voor hem stemmen." Alessio vindt dat de nieuwe regering beter moet kijken naar waar ze geld aan uitgeeft. Laatst zijn er tien mensen omgekomen, omdat de rivieren zijn overstroomd. "Ik vind dat een beetje belachelijk, Italië is geen derdewereldland en er gaan toch tien mensen dood. Elk jaar regent het, je kunt niet elk jaar tien mensen laten doodgaan."

Op dit moment heeft hij zijn land opgeven en keert Alessio voorlopig niet terug. En dat vindt hij toch wel jammer, omdat het toch zijn moederland blijft.

Italiaanse mentaliteit

Mattia de Luca (21) kwam naar Nederland omdat hij graag in het buitenland wilde studeren. Hij houdt van reizen en het ontmoeten van nieuwe mensen. En hij kwam juist naar Nederland, omdat hij hier een prestigieuze universiteit vond waar ze precies de studie aanbieden die hij wilde doen. Hij studeert sinds afgelopen jaar management aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam.

Mattia verbaasde zich over hoe internationaal alles in Nederland is. "Jullie spreken perfect Engels. Zelfs 80-jarige mannen op straat, aan wie je informatie wil vragen, spreken goed Engels. Dat gebeurt niet in Italië." En die internationalisering maakt het volgens Mattia makkelijker en leuker voor buitenlandse studenten om een bedrijf te benaderen.

Hij vindt dat er in Italië een gebrek is aan innovatie en goed onderwijs. Hij weet niet precies waar het aan ligt, maar denk dat het wel eens met de mentaliteit te maken kan hebben. "We maken grapjes over Duitse medestudenten, omdat ze erg resultaatgericht zijn. Maar vervolgens hebben ze wel de beste cijfers van de opleiding." In zijn thuisland zou er te veel gemijmerd worden, terwijl er eigenlijk actie nodig is. Mattia vindt dat jongeren er meer te zeggen zouden moeten hebben, omdat zij degenen zijn die contact leggen met de rest van de wereld, via sociale netwerken bijvoorbeeld.

Ook vindt hij dat de regering minder geld moet verspillen. "Ze zouden de uitgaven moeten beperken en het geld aan betere dingen uitgeven. Aan innovatie of het opstarten van bedrijven." Maar ook hij bevestigt dat het moeilijk is om dingen radicaal te veranderen in Italië. "Als ik een oplossing had, dan was ik al terug gegaan en had ik het al gedaan", verzucht Mattia. Hij denkt er wel aan om terug te keren. Maar niet om te werken.

Salarisverschil

Tamara Benetti studeert net als Mattia management in Rotterdam. Ze wilde graag een Engelstalige studie in een internationaal georiënteerde omgeving doen. Ze denkt dat er in Nederland meer mogelijkheden zijn om af te studeren.

Ze vindt studeren in Italië erg op boeken gebaseerd. Ze werken met 'voorbeeldbedrijven' die 'voorbeeldproblemen' hebben. In Nederland werken ze met echte bedrijven en is het studeren praktischer. Ook benadrukt Tamara dat elke keer als er een geldtekort is, er direct op onderwijs wordt bezuinigd.

Tamara vindt dat je als vrouw in Italië niet op je waarde wordt geschat. In Italië is het verschil in salaris voor mannen en vrouwen groter dan elders. Ze vertelt dat haar stiefmoeder advocate is en een secretaris heeft. "Als een klant naar haar kantoor komt, dan vraagt hij aan de secretaris of hij zijn secretaresse kan vragen om de kamer te verlaten. Terwijl zij de advocaat is...", vertelt Tamara niet begrijpend.

Niet serieus

Tamara schaamt zich een beetje voor de Italiaanse politiek. "Onze generatie groeide op in een onstabiele politieke omgeving. Waarvan je weet dat alles is gebaseerd op persoonlijke contacten, op wie je om kan kopen. Dus dan heb je eigenlijk geen interesse in meer." Ze bracht een jaar door in China en toen hoorde ze een Chinese taxichauffeur grapjes maken over de Italiaanse premier. Dat snapt ze overigens wel. "Je kunt een land niet serieus nemen als de leider van het land de wetten niet gehoorzaamt en zijn eigen wetten maakt."

Tamara vindt dat de komende regering moet werken aan onderwijs en de werkloosheid moet aanpakken. Ook denkt ze dat veel mensen uit Italië wegtrekken, omdat topfuncties niet goed betaald zijn. Ze hoopt dat het gaat veranderen, maar ze denkt niet dat de mogelijkheden om te werken snel anders zullen zijn. Dus duurt het nog wel even voor ze overweegt naar Italië terug te keren.