Oud MIVD-er zoekt genoegdoening
Door verslaggever Peter ter Velde
De voormalig topmedewerker van de Militaire Inlichtingen en Veiligheidsdienst (MIVD) J.W. eist een schadevergoeding van het ministerie van Defensie, omdat hij al zijn werk is kwijtgeraakt. J.W. werkte voor de MIVD in de Jordaanse hoofdstad Amman. Hij leidde daar een bedrijf dat als dekmantel fungeerde voor onderzoek van de MIVD naar het financiële reilen en zeilen van terreurorganisaties, vooral in Saudi-Arabië.
Toen het bedrijf in 2009 in de Nederlandse media genoemd werd als MIVD-dekmantel, moest J.W. vluchten. Zijn geheim was namelijk ontdekt en naar eigen zeggen werd hij door terreurorganisaties bedreigd. Hij vluchtte naar de Verenigde Staten.
J.W. heeft geld gekregen van het ministerie van Defensie. Dat bedrag is volgens hem onvoldoende. Vanmiddag sprak de NOS met hem. Hij noemde de term 'aanbranden' tijdens dat gesprek. "Als je aanbrandt, loop je het risico dat je aan je lot wordt overgelaten." Hij heeft het gevoel dat het ministerie hem in de steek heeft gelaten.
'Valdoodbriefje'
Andere bronnen binnen de veiligheidsdiensten spreken van een 'valdoodbriefje' dat agenten, spionnen of operateurs soms krijgen als hun tot dan toe geheime zaak openbaar is geworden. Elke veiligheidsdienst, overal ter wereld, heeft daarmee te maken. Zodra medewerkers of hun zaak bekend worden of op de een of andere manier gecompromitteerd raken, zijn er diensten die de handen van hun medewerkers aftrekken.
De medewerker is dan als het ware 'dood' voor de dienst en krijgt mondeling of schriftelijk te horen dat hij of zij geen contact meer mag zoeken. Het nationale belang van de dienst staat dan boven het individuele belang van de medewerker. Het gaat in dit geval vooral om internationale zaken, waarin het 'gastland' van de spion beledigd kan zijn dat hij of zij in dat land werkt.
J.W. heeft het idee dat Nederland de handen van hem heeft afgetrokken om de belangen van Nederland verder niet te schaden. Bronnen rond de veiligheidsdiensten ontkennen dit overigens. Zij zeggen dat J.W. de staat chanteert. "Hij wist dat hij risico's liep door voor ons te werken. De zaak is netjes afgehandeld met heel veel geld. Nu hij de publiciteit zoekt, chanteert hij de staat, want hij weet dat veel zaken rond zijn persoon en zijn werk van onze kant niet in de publiciteit gebracht kunnen worden. We kunnen ons niet verdedigen."
Excuusbrief
J.W. zegt dat hij bedreigd wordt door terreurorganisaties en volgens zijn advocaat Michael Ruperti zijn die bedreigingen "concreet". De advocaat wil het bewijs van die bedreigingen nog niet leveren, omdat dit een belangrijk aspect wordt in de zaak die J.W. nu heeft aangespannen.
Minister Van Middelkoop heeft excuses aangeboden aan de oud MIVD-er, maar volgens Ruperti is er daarna niks gebeurd. "De verontschuldigingen gaan over de veiligheidssituatie waarin J.W. terecht is gekomen. De veiligheidsrisico's zijn niet onderzocht en dat is natuurlijk onbegrijpelijk als je bedenkt dat een Nederlandse MIVD-er in Jordanië in problemen is gekomen. Van Middelkoop noemt dat onzorgvuldig en dat is ook zo. Maar na die excuses heeft Nederland niets meer voor mijn cliënt gedaan."
Bronnen rond de veiligheidsdiensten zeggen overigens dat er wel degelijk onderzoek is gedaan naar de veiligheid van J.W. "We gaan niet lichtzinnig te werk, maar uit niets is gebleken dat er een terreurdreiging was tegen deze man."
Morgen wordt zijn zaak achter gesloten deuren in de Tweede Kamer besproken.