Vijf vragen over Palestijns VN-lidmaatschap
De Palestijnse president Abbas heeft vandaag bij de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties het volwaardige VN-lidmaatschap aangevraagd. De Verenigde Staten hebben aangekondigd een lidmaatschap te vetoën en steunt Israël, dat ook tegen een Palestijns VN-lidmaatschap is.
Waarom willen de Palestijnen op dit moment een eigen staat? Volgens de Palestijnse president Abbas zijn de onderhandelingen met Israël doodgelopen en verkeren ze in een impasse. Hij ziet de route via de Verenigde Naties als de enige manier om vooruitgang te boeken. Volgens hem kan er ook daarna onderhandeld worden. "Als we naar de VN gaan, is dat niet in tegenspraak met onderhandelingen", zegt hij. Bovendien is de Palestijnse autoriteit er klaar voor; de afgelopen twee jaar is hard gewerkt aan een staatsapparaat, waarin bijvoorbeeld onderwijs, gezondheidszorg en volkshuisvesting worden verzorgd.
Welke status krijgen de Palestijnen bij de VN? Abbas heeft aangekondigd om vandaag bij de VN-Veiligheidsraad een verzoek in te dienen voor een volwaardig lidmaatschap van de VN. De Verenigde Staten zullen naar alle waarschijnlijkheid hun veto uitspreken. Dan kunnen de Palestijnen nog naar de Algemene Vergadering van de VN, om daar de status van waarnemende staat aan te vragen. Daarvoor krijgen ze naar verwachting de vereiste tweederde meerderheid. Dan krijgen ze meer mogelijkheden om klachten in te dienen tegen bijvoorbeeld Israël bij het Internationaal Strafhof.
Wat verandert er voor de Palestijnen, mochten ze erkend worden als staat? In het dagelijks leven van de Palestijnen verandert voorlopig niets, ook niet als ze volwaardig VN-lid worden. Israël bezet nog steeds de Westelijke Jordaanoever, Oost-Jeruzalem en het handhaaft de blokkade van de Gazastrook. Mogelijk raakt de Palestijnse bevolking zo gefrustreerd over een veto van Amerika of het uitblijven van veranderingen, dat er gewelddadige protesten losbarsten.
Waarom is Israël tegen een Palestijnse staat? Israël vindt dat een Palestijnse staat alleen mogelijk is na een alomvattend vredesakkoord. Een eenzijdige gang naar de Verenigde Naties is daarmee volgens Israël in tegenspraak. Israëlische bronnen hebben het over een 'juridische aanval' van de Palestijnen op Israël. Het stopt niet met het aanvragen van de staat, dan begint het pas. De Palestijnen kunnen in internationale instanties een stem krijgen en de komende jaren op allerlei gebieden Israël juridisch proberen te bestrijden. Israël vreest ook de mogelijke gewelddadige protesten in de Westelijke Jordaanoever.
Hoe zal Israël reageren? Israël houdt alle opties open. Volgens Israël mogen de Palestijnen juridisch gezien niet eenzijdig een staat uitroepen, omdat een aantal internationale verdragen die de Palestijnse autoriteit heeft getekend, dan ongeldig zouden worden. Of Israël daadwerkelijk tegenmaatregelen neemt is uiteindelijk een politieke beslissing.