Halvering buslijnen grote steden dreigt

Door redacteur mobiliteit Ilan Sluis

Bijna de helft van alle buslijnen in de grote steden verdwijnt mogelijk. Bovendien wordt reizen met openbaar vervoer in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag waarschijnlijk 15 tot 20 procent duurder. Dit blijkt uit bezuinigingsberekeningen van minister Schultz van Haegen van Infrastructuur en de grote steden.

Het schrappen van buslijnen levert het meeste op omdat de exploitatie relatief duur is ten opzichte van tram en metro en het minste kapitaal in de vorm van infrastructuur vernietigd wordt.

Schrappen en inkorten

In Rotterdam is de ingreep in buslijnen het grootst: daar verdwijnen 30 van de 45 buslijnen en sommige tramlijnen worden ingekort. Den Haag moet 4 van de 9 buslijnen schrappen en enkele inkorten. Wat het verlies voor de 12 tramlijnen betekent, is nog niet berekend.

Voor Amsterdam betekenen de plannen dat 19 van de 44 buslijnen en 3 van de 16 tramlijnen verdwijnen. Bovendien worden ook daar nog enkele buslijnen ingekort.

Uit onderzoek van het ministerie en de gemeentelijke vervoersbedrijven van de grote steden blijkt dit de enige mogelijkheid om de door het kabinet gewenste bezuiniging van 120 miljoen euro te halen. Aanbesteding van het openbaar vervoer in de grote steden levert maar een fractie op van wat eerder werd gedacht.

'Heel slecht'

De Rotterdamse vervoerswethouder Baljeu noemt het schrappen van lijnen en tariefsverhoging 'heel slecht voor het stedelijk openbaar vervoer' en een 'kaalslag'. De wethouders van de grote steden zien in de bezuinigingsberekeningen hun gelijk bevestigd. "Ik heb van begin af aan gezegd dat 120 miljoen bezuinigen op openbaar vervoer niet te doen is. Dat wordt in de rapporten nu bevestigd", zegt Baljeu.

Ook haar Amsterdamse collega Wiebes, nu met vakantie, liet zich daar al eerder over uit. "Zelfs met een aanzienlijke ingreep in het lijnennet en een significante tariefsverhoging is de bezuiniging onhaalbaar. De regio Amsterdam is de belangrijkste economische motor van ons land. Een goede bereikbaarheid is daarvoor essentieel." Volgens zijn woordvoerder is in die mening nog geen verandering gekomen.

Twee kilometer lopen

Minister Schultz van Haegen wil 120 miljoen euro besparen op het openbaar vervoer in de grote steden. Aanvankelijk dacht zij dat te kunnen doen door dat vervoer aan te besteden. Nu is het vervoer nog in handen van gemeentelijke vervoersbedrijven als GVB, HTM en RET.

In geval van aanbesteding zouden ook andere aanbieders het vervoer per bus, tram of metro in de steden kunnen verzorgen. De gedachte is dat meer concurrentie het vervoer goedkoper maakt.

Uit een rapport van Price Waterhouse Coopers blijkt echter dat aanbesteding hooguit 20 miljoen euro oplevert. De rest van de miljoenen moet uit andere maatregelen komen: 32 miljoen uit tariefsverhogingen en 68 miljoen uit het schrappen van buslijnen.

Dat betekent dat reizigers straks meer moeten betalen voor hun reis, maar ook verder moeten lopen naar een halte: maximaal twee kilometer, nu is dat nog 400 meter.

Actie

In de grote steden wordt door het personeel van de gemeentelijke vervoersbedrijven al langer actie gevoerd tegen de plannen van Schultz van Haegen.

De afgelopen maanden lag het bus-, tram- en metroverkeer meerdere keren stil in de ochtend- en avondspits en waren er 24-uurs estafettestakingen.