Natuur vs. de mens: de groene glazenmaker

Deze week een serie over het 'eeuwige' conflict tussen natuur en menselijke activiteit. Soms wint de natuur, soms wint de projectontwikkelaar, de wethouder, de havenbaron, enzovoort. Er zijn verschillende wetten en richtlijnen die planten en dieren bescherming moeten bieden. Aangezien de natuur niet zelf naar de rechter kan stappen, zijn er altijd mensen en organisaties nodig om potentiële overtreders te herinneren aan de wet.

Deel 3: Groene Glazenmaker

Door verslaggever Roel Pauw

Henk-Jaap Meijer is in Kiel-Windeweer gaan wonen voor zijn rust. En niet om de hele dag bootjes voor z'n huis langs te zien komen. De gemeente Veendam wil de pleziervaart juist stimuleren en heeft een aantal oude routes in ere hersteld.

Dat was nog een hele toer, want in één van de kanalen werd een bijzonder plantje aangetroffen: de drijvende waterweegbree. Zeer zeldzaam en daarom stevig beschermd. Om de waterweegbree te ontzien moest de vaarroute worden omgelegd.

Eureka!

Voor de deur van Henk-Jaap Meijer groeit geen Waterweegbree, maar wel Krabbenscheer en in die plant woont de groene glazenmaker, een libellensoort die misschien nog wel veel bijzonderder is dan de Waterweegbree.

'Eureka' dacht Meijer: dit diertje gaat ervoor zorgen dat ik ongestoord in mijn voortuin kan blijven zitten. Het kwam de provincie Groningen en de gemeente Veendam natuurlijk bijzonder slecht uit: nog meer zeldzaamheden in hun vaarwater. Daarom bedachten ze een simpele, maar doeltreffende oplossing. Ze verhuisden de groene glazenmaker, compleet met krabbenscheer naar een ander watertje.

Daarvoor was wel een ontheffing nodig, want je mag niet zomaar met bedreigde dieren en planten gaan lopen slepen. Het ministerie van Landbouw verleende de vergunning en het probleem was opgelost. Alleen: de plantjes gingen dood op hun nieuwe adres. Althans dat beweert Meijer. Volgens hem was de verhuizing onrechtmatig en daarom is hij in beroep gegaan tegen de ontheffing.

Wethouder Henk-Jan Smaal van Veendam gunt Meijer en iedere andere burger het recht om op te komen voor de natuur, maar er zijn grenzen. Meijer spant de wet en de Groene Glazenmaker voor zijn karretje, vindt Smaal; het gaat hem in werkelijkheid alleen maar om zijn eigen rust. En daar is de wet (Habitatrichtlijn, Flora- en Faunawet) niet voor bedoeld.

Berend Botje

Misschien heeft Smaal ook wel een punt, want in eerste instantie was Meijer zelfs helemaal geen partij in het conflict. Een individuele klagende burger is voor de rechter vaak niet ontvankelijk, bijvoorbeeld omdat hij niet direct gedupeerd is door een ingreep van de overheid.

Maar Meijer bleek niet voor één gat te vangen en richtte het Platform Berend Botje op ('Berend Botje ging uit varen met zijn scheepje naar Zuid-Laren. Nooit kwam Berend Botje weerom').

Misschien heeft Smaal gelijk, maar ondertussen heeft Meijer zich wel ontpopt tot een ware deskundige. Een liefhebber van de groene glazenmaker misschien zelfs, die het, hoe je het ook wendt of keert, niet gemakkelijk heeft in Nederland.