NOS NieuwsAangepast

Eigen familiewapen nog steeds populair

Door verslaggever Pauline Broekema

Je kunt het gebruiken voor je familievlag of dragen in je zegelring of op de borstzak van je colbert. Het siert soms persoonlijk briefpapier of de gevel van een bedrijfspand. Het familiewapen is allang niet meer voorbehouden aan de adel.

Juist mensen die afstammen van kleine zelfstandigen of boeren, vissers en tuinders hebben er één. Deze maand is het veertig jaar geleden dat het Centraal Bureau voor Genealogie in Den Haag begon met de registratie van familiewapens.

Ieder jaar melden zich 25 tot 30 families voor een wapen. Bij het bureau kun je een bestaand familiewapen laten registreren of er één laten ontwerpen. Henk 't Jong, historicus en grafisch ontwerper van het Centraal Bureau voor Genealogie, weet alles van de wapens. Hij ontwerpt ze volgens de regels die sinds de vroege Middeleeuwen gelden. Voor een paar honderd euro heb je er al één.

Sleutels

Een wettelijke status heeft het familiewapen niet, maar je mag het dus dragen, op welke manier dan ook. Een nieuw wapen wordt ontworpen op grond van familiegegevens. Simon Ririhena uit Apeldoorn liet dat doen. Zijn familie is afkomstig van het Molukse eiland Haruku. Zijn vrouw is van Leeuwarden. Hij groeide op in de Molukse familie en woonde vanwege ziekte van zijn ouders in een pleeggezin. Twee gekruiste sleutels vormen dat biculturele element. Met zijn pleegbroers voelt hij zich zo verbonden, dat die ook het familiewapen mogen dragen.

Ieder wapen heeft een omschrijving, ook dat is al eeuwen zo. Voor het wapen van Ririhena luidt die ondermeer: "Helmteken: een uitkomende Alifoet van natuurlijke kleuren, met een rode hoofd- en lendendoek en in de linkerkant een bewerkt rood Ambonees schild. Dekkleden: zwart, gevoerd van goud".

Verhaal

Henk 't Jong ziet ook jongeren die een aanvraag indienen en steeds meer mensen van buiten de Randstad. "Opvallend veel uit het noorden en oosten van het land", vertelt hij. Daar kwam de belangstelling voor genealogie iets later op gang.

Hij laat ons de mappen met de laatste registraties zien. Aan ieder wapen zit wel een verhaal. Een wapen met een klein houten wiel dat verwijst naar de hondenkar waarmee een familie met handelswaar langs de huizen ging. Opvallend veel ankers zijn er, en klaver, waaraan boerenherkomst valt af te lezen. Met het gebruik van onderdelen uit stadswapens is het bureau voorzichtig. Want geen wapen mag gelijk zijn. Dus zomaar de drie andreaskruisen van de stad Amsterdam dragen, is niet toegestaan.

Afkomst

Zelf heeft 't Jong ook een wapen. Hij is het levende bewijs dat je niet van adel hoeft te zijn om er één te hebben. Hij liep tegen de 50 toen hij aan een studie geschiedenis begon. "Eén van de beste besluiten die ik ooit heb genomen." In zijn jeugdjaren zat het er niet in, thuis ontbrak het geld.

In zijn familiewapen vallen vooral de twee roeispanen op. Een ode aan het dorp van herkomst: Sliedrecht, het water. Zoals dat voor ieder wapen geldt: op enkele centimeters is een hele geschiedenis vastgelegd.

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl