Radiozenders nog steeds niet op sterkte
Door Robert Baltus en Hugo van der Parre
Twee weken na het instorten van de zendmast van Hoogersmilde is de ontvangst van een aantal radiozenders door de ether in delen van Nederland nog steeds matig tot slecht.
Vijf vragen over de oorzaken.
Waarom zijn de radiozenders nog altijd niet goed te ontvangen?
We moeten verschil maken tussen het noorden van Nederland en de rest. De zendmast van Hoogersmilde bediende grote delen van Noord- en Oost-Nederland. Het is logisch dat die gebieden een tijdje verstoken zijn gebleven van radio-ontvangst. Er moest immers een vervangende mast worden geïnstalleerd. Dat is inmiddels gebeurd op een kazerneterrein in Assen en sinds donderdagavond wordt daarvandaan weer uitgezonden.
Ook de zenders van onder meer Hoogezand, Irnsum en Tjerkgaast nemen een deel van Noord-Nederland voor hun rekening. Toch zullen gebieden in het westen van Friesland en het oosten van Groningen voorlopig slechte ontvangst houden. Luisteraars daar zijn aangewezen op internet of de middengolf.
En Midden en Zuid-Nederland dan?
Uit een onderzoekje van de NOS via twitter komt het beeld naar voren dat de ontvangst van in ieder geval Radio 1, 2 en 3FM op tal van plaatsen ondermaats is. Ook Q-Music en BNR Nieuwsradio zijn moeilijker te ontvangen. De omgeving van Den Bosch wordt veel genoemd, zowel in huis als in de auto, net als de regio Tilburg/Breda, waar Radio 1 alleen via de middengolf te ontvangen is.
Maar er zijn ook veel meldingen uit Zuid-Holland, onder meer uit de regio's Den Haag/Rijswijk/Leidschendam, Sliedrecht, Dordrecht, Rotterdam, Vlaardingen, Gouda en Alphen aan den Rijn. Slechte ontvangst van 3FM wordt vooral gemeld vanuit de regio Amsterdam-Zaanstreek.
Radio 1 is voorts matig tot slecht in de omgeving van Ede en Arnhem. De respondenten melden dat ze last hebben van ruis, maar ook van hinderlijke hikjes in de uitzending.
Een schematische weergave van het zendbereik van Radio 1 in midden- en zuid-Nederland. Het donkerblauwe gebied geeft aan waar geen FM-dekking is. Maar ook in de lichtblauwe gebieden worden storingen (rode pin) gemeld. Zeeland, Limburg en Noord-Nederland worden geheel gedekt, behalve oostelijk Groningen en westelijk Friesland.
Waarom is het zo slecht in die gebieden?
Dat is allemaal een gevolg van de brand in de zendmast van Lopik/IJsselstein op 15 juli. Omdat men eerst wil weten wat de oorzaak van de brand is, wordt voor de zekerheid het zendvermogen van Lopik op een laag pitje gehouden.
Radio 1 is zelfs verhuisd naar de zendmast van Hilversum. De uitkomsten van het onderzoek naar de oorzaak van de brand laten nog wel enkele weken op zich wachten. Novec, de eigenaar van de mast, heeft bovendien aanvullende eisen gesteld aan de bedrijven die verantwoordelijk zijn voor de zendapparatuur.
Novec wil dat er extra voorzorgsmaatregelen genomen worden aan de zendinstallaties, waaronder het aanbrengen van thermometers en aardingen.
Hoe zit dat met die hikjes?
De zender van Radio 1 is verhuisd van Lopik naar de mast in Hilversum. Ook in het noorden zijn een aantal zenders naar andere locaties gezet. Normaal gesproken worden de radio-uitzendingen via een geavanceerd glasfiber-netwerk naar satelliet, kabelbedrijven, Digitenne en de FM-zendtorens gebracht. De toren in Hilversum en sommige torens in het noorden beschikken niet over zo'n vaste verbinding met daarop het Radio 1-signaal in de vorm die nodig is voor een FM-zender. Tot voor kort stond de zender van Radio 1 hier immers niet. Daar is een (tijdelijke) oplossing voor bedacht: men gebruikt het Radio 1-signaal van een satelliet. Het signaal via de satelliet doet er enige tijd over om naar boven en beneden te komen. De satelliet hangt immers op 36.000 kilometer hoogte. Het signaal doet daar al snel een seconde over. Dat betekent dus dat het geluid op Radio 1 vanuit bijvoorbeeld Hilversum iets later te horen is, dan op de meeste andere zenders die Radio 1 verspreid door Nederland uitzenden. Wanneer u in de auto naar Radio 1 via de zenders Hilversum luistert en uw radio schakelt met behulp van RDS over naar een andere sterkere zender of weer terug naar Radio1 vanuit Hilversum, dan kunnen die verschillen in tijd duidelijk worden. Daardoor hoort u als luisteraar delen van zinnen niet of juist dubbel.
Wanneer is het weer in orde?
Novec verwacht dat het nog wel een paar weken gaat duren voor het onderzoek rond Lopik is afgerond en de voorzorgsmaatregelen zijn genomen. "Het is voor radioluisteraars buitengewoon vervelend dat ze gedupeerd worden door onze opgelegde beperkingen. We hebben alle begrip voor onvrede, maar veiligheid staat nu echter voorop. De toren in IJsselstein is bijna identiek aan die in Hoogersmilde en we willen nu geen enkel risico lopen op herhaling van de gebeurtenissen op 15 juli", aldus Novec
Broadcast Partners is één van de bedrijven die verantwoordelijk zijn voor de zendapparatuur. Directeur Robert-Jan van der Hoeven zegt dat Novec onmogelijke eisen stelt. "Novec wil systemen die nog niet zijn uitgevonden, maar we willen er zo snel mogelijk met ze uitkomen". Er ligt een nieuw voorstel van Novec. Broadcast Partners wil zo snel mogelijk de haalbaarheid bekijken.
Hugo.van.der.Parre@nos.nl Robert.Baltus@nos.nl