Uw vragen over de eurocrisis beantwoord
Het is een belangrijke dag voor de Europese Unie. Lukt het de Europese regeringsleiders om een oplossing te vinden voor de Griekse schuldencrisis? Hoe voorkomen de regeringsleiders dat de problemen overslaan naar andere Europese landen?
In aanloop naar de eurotop vroegen wij naar uw vragen over de crisis.
Een selectie van de vragen hebben we laten beantwoorden door Bas Jacobs (hoogleraar economie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam), econoom Jaap van Duijn, Joop van Lunteren (vicevoorzitter pensioenfonds ABP) en Alex-belegger Hans Oudshoorn.
Willemijn: Komt de gulden ooit terug?
Jaap van Duijn (econoom): "Hoogstwaarschijnlijk niet. De kans daarop is denk ik niet meer dan 1 procent. Wij (Nederland) hebben minder last van de euro dan de zuidelijke landen. Alleen als de hele eurozone uit elkaar zou vallen, zou de gulden een terugkeer kunnen maken."
Bas Jacobs (hoogleraar economie): "De terugkomst van de gulden is zeer wel mogelijk. Als we er niet in slagen de problemen in de eurozone adequaat op te lossen, kan dat ervoor zorgen dat de eurozone ontploft."
Bas: Er wordt gezegd dat het duurder is om Griekenland te laten vallen, dan om dat niet te doen. Hoezo?
Jaap van Duijn: "Het is moeilijk in te schatten wat de gevolgen zijn als Europa Griekenland laat vallen. Wat de kosten zijn van het doorfinancieren van Griekenland, daar kun je een redelijke inschatting van maken. Wat het alternatief is, de onzekerheid, de eventuele paniek, een nieuwe recessie, daar kunnen we alleen over speculeren. Die afweging leidt er tot dusver toe dat Griekenland steeds meer geld krijgt."
Erol Spencer Hofmans: Spanningen over het dreigende faillissement van Griekenland en problemen in Italië worden versterkt door uitlatingen van kredietbeoordelaars en speculanten. Waarom staat het gedrag van die partijen niet ter discussie?
Jaap van Duijn: "Die kredietbeoordelaars maken duidelijk wat er in de markten leeft. Voor de eurocrisis werd de kredietbeoordelaars verweten dat ze te goedgelovig waren. Dat ze veel strenger moeten zijn. Nu zijn ze dat wel en is het ook niet goed. Wat mij betreft doen ze precies wat ze moeten doen. Speculanten reageren op het handelen, of het nalaten ervan, van Europese leiders. Die signaleren dus een probleem en dat probleem gaat niet weg door de speculatie te verbieden."
Eddy Stam: Hoe kan het dat minister De Jager pensioenfondsen vraagt om te blijven investeren in Griekenland, terwijl eerder werd gezegd dat die fondsen niet te risicovol mogen beleggen?
Joop van Lunteren (vicevoorzitter ABP): "Ik denk dat het gebaseerd is op een misverstand. Als we nu als pensioenfonds zouden willen beleggen in Griekse staatsobligaties, dan denk ik dat we dat niet zouden mogen doen. We zijn er tenslotte om de belangen van onze deelnemers te dienen. Daarnaast hebben pensioenfondsen al bijgedragen aan de oplossing van het Griekse probleem. Ze hebben namelijk hun Griekse bezittingen al moeten afwaarderen. Met andere woorden, ze hebben de verliezen op hun Griekse obligaties al genomen.
SevenCirkel: Bestaat er ook een land op deze wereld zonder staatsschuld?
Bas Jacobs: "Ja. Noorwegen is een land dat bezittingen heeft en dus geen schuld door de gasopbrengsten. En zo zijn er nog wel wat landen."
Ruud: Waar komt al het geld vandaan dat al die verschillende landen aan staatsschuld hebben?
Hans Oudshoorn (belegger): "Van mensen zoals jij en ik. Maar ook pensioenfondsen en andere bedrijven die geld over hebben. Dat kunnen ze op een spaarrekening zetten, maar ook wegzetten in staatsobligaties."
Bart: Hoe kunnen de Grieken deze schulden aflossen, met welke diensten en producten? Met andere woorden: hoe moeten ze het aanpakken?
Hans Oudshoorn: "Door hele pijnlijke beslissingen te nemen. Als je Griek bent, mag je vrij vroeg met pensioen. Dat zal verlengd moeten worden. Ambtenaren moeten de deur uit en belastingen moeten worden verhoogd. Maar vooral het zwartgeldcircuit moet worden aangepakt. Met name de ouderen omzeilen de belasting."
Jaap van Duijn: "Mijn stelling is dat Griekenland uiteindelijk de euro moet verlaten. De Griekse economie is niet concurrerend. In de goede jaren zijn de loonkosten te veel opgelopen, zijn er verkeerde investeringen gedaan. Door alleen meer schulden kwijt te schelden, wordt de economie van Griekenland niet concurrerender."
Jan Voskamp: Wat men ook bedenkt als oplossing voor Griekenland, hoe valt te voorkomen dat dit als een precedent gaat werken voor toekomstige gevallen zoals Portugal, Italië en Spanje?
Bas Jacobs: "Je moet bij landen die zowat failliet zijn, dus Griekenland en Portugal, de schulden herstructureren. Bij de andere landen moet je een oplossing vinden via een Europees Monetair Fonds. Dat fonds moet uit de politiek worden gehaald, zodat het op een geloofwaardige manier onder strenge voorwaarden landen kan redden."