Rechtbank velt vonnis over Geert Wilders

Door redacteur justitie Merlijn Stoffels

Zijn de uitspraken van Geert Wilders over de islam strafbaar of niet? Dat zal deze ochtend blijken als de Amsterdamse rechtbank uitspraak doet in de rechtszaak tegen de PVV-voorman.

Wilders staat terecht voor discriminatie en belediging van moslims en het aanzetten tot haat jegens hen. Zo vergeleek hij bijvoorbeeld de Koran met 'Mein Kampf' van Adolf Hitler. Ook wordt hij vervolgd voor de film Fitna.

Vrijspraak

Zowel het Openbaar Ministerie (OM) als Wilders' advocaat Bram Moszkowicz hebben vrijspraak geëist. Volgens het OM kunnen de uitlatingen van Wilders over moslims wel als beledigend worden ervaren, maar zijn ze niet strafbaar. Wilders richt zijn kritiek op de islam en niet op moslims, vindt het OM.

Moszkowicz betoogde tijdens de rechtszaak dat Wilders met zijn uitspraken "een zinvolle bijdrage levert aan de al eerder in gang gezette discussie over de Koran en de islam". Maar daar zijn de mensen en organisaties die aangifte hebben gedaan tegen Geert Wilders het niet mee eens.

Ze verwijzen naar politici in het buitenland die voor minder zijn veroordeeld, zoals de Franse extreem-rechtse Le Pen. Gezien de positie van het OM hebben ze weinig hoop op een veroordeling van Wilders. Toch kunnen de rechters vandaag besluiten dat de uitspraken van Wilders wel degelijk strafbaar zijn en hem dus veroordelen.

Hoger beroep

Mocht de rechter tot vrijspraak komen, dan is de kans klein dat het OM of Moszkowicz in hoger beroep zullen gaan. Want het OM wilde aanvankelijk Wilders helemaal niet vervolgen. Het werd hiertoe gedwongen door het gerechtshof Amsterdam, na een beroep van de klagende partijen.

Het hof gaf het OM de opdracht om Wilders alsnog te vervolgen. Die opdracht volgde het OM op, hoewel het dus uiteindelijk vrijspraak eist. Ook Wilders heeft er geen belang bij om in beroep te gaan als hij wordt vrijgesproken.

De mensen die aangifte hebben gedaan tegen Wilders hebben al laten weten dat ze hoe dan ook door zullen procederen tot het Europese Hof voor de Rechten van de Mens. Ze kunnen daar de Staat aansprakelijk stellen voor de vrijspraak van Wilders.

Wrakingen

De inhoudelijke behandeling van de rechtszaak tegen Wilders begon op 4 oktober vorig jaar. Slechts een klein deel van de zaak ging het over de uitspraken van de politicus en of die wel of niet strafbaar zijn. Het grootste deel ging over rechters en officieren van justitie die volgens de verdediging steken hadden laten vallen.

Raadsheer Moszkowicz probeerde de rechtbank te wraken, omdat voorzitter Jan Moors zich uitliet over het zwijgrecht waarop Wilders zich beriep. Deze wraking mislukte, maar Moszkowicz slaagde daar op 22 oktober wel in. De rechters wilden niet direct beslissen of arabist Hans Jansen als getuige gehoord moest worden.

Begin dit jaar begon de tweede ronde van het proces met nieuwe rechters. Ook tegen deze rechtbank werd een wrakingsverzoek ingediend door de verdediging, maar dit keer tevergeefs.

Het diner

Verder stond stond het diner van eetclub Vertigo centraal. Lid van de eetclub is Tom Schalken, een raadsheer bij het hof Amsterdam die meeschreef aan de vervolgingsopdracht van Wilders.

De eetclub nodigde als gast Hans Jansen uit, die net was aangewezen als deskundige voor de verdediging. Jansen beweerde dat Schalken hem tijdens dat etentje had geprobeerd te overtuigen van de juistheid van de vervolging. Wilders vond dat hij hierdoor geen eerlijk proces kreeg en vroeg om stopzetting. De rechtbank was het hier niet mee eens, dus de zaak ging gewoon verder.

Vandaag is het laatste woord aan de rechtbank. Die zal moeten beslissen of Wilders met zijn uitspraken de grenzen van vrije meningsuiting in het politieke debat heeft overschreden of niet.