Treinreizigers lopen in tunnel te veel risico
Door redacteur mobiliteit Ilan Sluis
Treinreizigers lopen bij een incident in een spoortunnel te veel risico. Door de manier waarop de hulpverlening nu is geregeld, kan het aantal slachtoffers onnodig oplopen. Dat staat in een studie (pdf) van de expertgroep Platform Transportveiligheid die de brand in de Schipholtunnel, in juli 2009, heeft onderzocht.
Machinisten en conducteurs moeten daarom de eerste tien minuten van een calamiteit de leiding krijgen. Ook moet de informatievoorziening van treinpersoneel naar reizigers beter, net als de communicatie over zaken als het gebruik van de noodrem. En heel belangrijk: om te oefenen met calamiteiten in treintunnels, moet er een opleidingscentrum komen.
Doorrijden
De eerste tien minuten zijn bij een ongeluk in een tunnel van cruciaal belang. Om mensenlevens te redden, moeten calamiteitenplannen daarom veel meer gericht zijn op de zelfredzaamheid van treinpersoneel en reizigers, staat in de studie.
Evacuaties moeten zo veel mogelijk worden voorkomen. Bij brand in een tunnel moet een machinist juist zo veel mogelijk doorrijden. De procedure die voorziet in het afschakelen van de bovenleiding moet dan ook worden aangepast, staat in het rapport en spoorbeheerder ProRail heeft dat naar aanleiding van dit rapport inmiddels gedaan.
Een machinist moet in geval van nood een rood sein kunnen negeren. Ook moet er bijvoorbeeld een noodremoverbrugging komen, waardoor de machinist in specifieke gevallen de noodrem kan negeren. Nieuwere treinen beschikken al over zo'n systeem.
Brandweer
In de huidige calamiteitenplannen wordt er volgens de onderzoekers te veel van uitgegaan dat de brandweer een belangrijke rol speelt bij een incident. Maar doordat de uitgerukte brandweerlieden de situatie in een tunnel niet kennen of niet weten wat de exacte locatie is van een incident, zijn ze vaak niet binnen de vereiste 15 minuten ter plekke, constateren de onderzoekers.
Uit de evaluatie van de brand in de Schipholtunnel blijkt bovendien dat bij de hulpverlening meestal eerst gedacht wordt aan het creëren van veilige werkomstandigheden voor de hulpverleners en niet aan het zo snel mogelijk in veiligheid brengen van passagiers. Zo is het stilzetten van een trein vaak wel het veiligst voor de opgeroepen brandweermensen, maar niet voor de treinpassagiers.
Dus mocht een evacuatie in een tunnel toch nodig zijn, dan moet het treinpersoneel daartoe zelfstandig en zonder toestemming kunnen besluiten, concludeert de expertgroep.