Op het WK speelt bijna iedereen op mannenschoenen, maar verandering is op komst

• Eline de Zeeuw

  verslaggever in Australië en Nieuw-Zeeland

Het is op z'n minst opmerkelijk. Op het WK in Australië en Nieuw-Zeeland spelen 32 teams met elk 23 spelers, maar van die 736 spelers draagt bijna iedereen voetbalschoenen ontworpen voor mannen.

De mannelijke leest is in de schoenenindustrie nog altijd de standaard, en geen van de grote fabrikanten waagde zich de afgelopen decennia aan de ontwikkeling van een schoen voor de vrouwenvoet. Met pijn en zelfs een grotere kans op blessures tot gevolg.

Maar daar lijkt nu verandering in te komen. Nike lanceerde vlak voor de start van het WK de Phantom Luna. Een naar eigen woorden 'baanbrekende schoen, die voetbal voorgoed zal veranderen'. Grote woorden, maar toch is Nike niet de eerste. Dat is namelijk IDA Sports in Melbourne.

"Het gebrek aan goede voetbalschoenen voor vrouwen is een probleem dat moet worden opgelost", zegt Mereki Nieman. "En omdat geen van de bestaande merken er wat aan deed, besloten wij dat zelf te doen."

Gelijkwaardige toegang

Nieman is operations manager bij het even kleine als jonge bedrijf: IDA Sports werd in 2020 opgericht en het team werkt grotendeels vanuit een pakhuis in een voorstad van de Australische stad. Hun missie: "Een goede schoen kan vrouwen helpen met hun performance. We vinden dat vrouwen gelijkwaardige toegang tot het juiste schoeisel moeten hebben als mannen."

Vorige maand publiceerde de European Club Association, een organisatie die profclubs binnen de UEFA vertegenwoordigt,een onderzoek naar het schoeisel van 350 speelsters. Wat blijkt? 82 procent van de voetbalsters speelt met pijn. Een vijfde van de ondervraagde speelsters geeft bovendien aan schoenen zelf aan te passen om klachten te verminderen, bijvoorbeeld door er een extra sok in te stoppen.

Om die reden deed IDA Sports jarenlang research naar welke leest vrouwen écht past. Nieman trekt het nieuwste model uit een doos en legt geroutineerd uit waar de verschillen met de reguliere mannenschoen zitten: "Onze schoenen hebben meer ruimte bij de tenen, hebben hogere voetbogen en zijn strakker rond de enkel. Ook hebben we veel tijd gestoken in het noppenpatroon. Die is nu meer aangepast aan de drukpunten van de vrouwenvoet, waardoor de schoen makkelijker draait."

Kruisbandblessures

De roep om goede voetbalschoenen lijkt bovendien groter dan ooit. Vivianne Miedema, Beth Mead, Marie Antoinette Katoto ze zijn er allemaal niet bij op het WK omdat ze hun voorste kruisband afscheurden. Het is een blessure die drie tot vijf keer vaker voorkomt bij vrouwen dan bij mannen, simpelweg omdat hun anatomie anders is.

"Op dit moment doen we onderzoek naar hoe we met de juiste schoenen de kans op een voorste kruisbandblessure kunnen verminderen. Het is een van de factoren, maar we denken dat dit echt kan helpen."

De schoenen van het kleine IDA Sports zien we, onder andere vanwege lopende sponsorcontracten van spelers, niet op het WK. De nieuwe Phantom Luna van Nike hier en daar wel.

Dat Nike nu als eerste grote merk ook inzet op schoenen speciaal voor vrouwen, vindt Nieman alleen maar een goede ontwikkeling. "Dat betekent dat er meer keus is voor vrouwelijke atleten, en dat is precies wat we willen."

Waarom heeft het zo lang geduurd?

Maar waarom heeft dat zolang geduurd? Nieman haalt weifelend haar schouders op. "Het is moeilijk om je hele productielijn om te gooien. En ik denk dat het te maken heeft met aandacht. Bedrijven zien door het WK en de groei van vrouwenvoetbal plots een gat in de markt. Eerder was het de tijd blijkbaar nog niet, maar die komt nu."

Toch is bij Oranje Jill Roord vooralsnog de enige die op de schoenen voetbalt. "Ik kreeg ze opgestuurd", zegt de speelster die een contract heeft bij Nike. "Ik heb best wel een smalle voet, en de meeste modellen zijn iets breder. Deze schoenen sluiten strak aan, dus ik vind ze heel fijn."

Danielle van de Donk geeft desgevraagd aan voorlopig niet te zullen wisselen: "Ik ben ook wel een beetje supersticious, dus ik zou nu ook niet kunnen veranderen." Keeper Daphne van Domselaar is tevreden met haar huidige paar schoenen, maar ziet de potentie: "Ook met het oog op blessures die vaker bij vrouwen voorkomen. Hopelijk lopen we straks allemaal op schoenen die perfect zitten."

Terwijl Mereki Nieman in Melbourne een stapel dozen klaarmaakt voor verzending naar de Verenigde Staten, herhaalt ze het nog maar een keer: "Hoe meer we vrouwen duidelijk kunnen maken dat ze geen genoegen hoeven te nemen met een slecht zittende schoen, hoe meer we de markt zullen veranderen", zegt ze. "Eén voet per keer, maar de verandering is ingezet."