De Eerste Kamerverkiezingen van minuut tot minuut
De Provinciale Staten hebben de Eerste Kamer gekozen. De senaatsverkiezingen waren deze keer spannender dan ooit, omdat niet duidelijk was of de regeringspartijen VVD en CDA en gedoogpartner PVV een meerderheid zullen halen. Lees hier een verslag van alle gebeurtenissen van minuut tot minuut.
18.22 uur: 'Uitslag verkiezingen biedt perspectief'
Premier Rutte laat op Twitter weten: "Uitslag verkiezingen biedt perspectief. Ik heb er vertrouwen in dat we ook in de EK met kracht van argumenten meerderheden zullen vinden."
18.19 uur: 'Zwarte kousen in laag BTW-tarief'
"Eerste maatregel van het kabinet na uitslag verkiezingen Eerste Kamer: zwarte kousen komen in het lage BTW-tarief", tweet SGP-voorlichter De Bruyne.
17.45 uur: Wordt het leuker in de senaat?
17.35 uur: Reactie SGP-leider Van der Staaij
SGP-leider Van der Staaij zegt dat hij in een verantwoordelijke positie komt als het om kabinetsplannen gaat. "Maar wij blijven onszelf en we hopen dat op de ethische onderwerpen rekening gehouden wordt met de wensen van de SGP. Wij zijn geen gedoogpartij en er is geen andere staatsrechtelijke situatie onststaan." Van der Staaij is teleurgesteld dat de ChristenUnie de SGP niet aan een tweede zetel heeeft geholpen. Hij vraagt zichaf of het wel zo verstandig is geweest om lijstverbindingen af te schaffen.
17.27 uur: 'Rood is rood'
Kiesraad-woordvoerder Bakker zegt op Radio 1 dat het niet uitmaakt waar je mee stemt; "Rood is rood, al was het een lippenstift, zegt hij. Hij doelt op het Noordhollandse Statenlid van D66 dat het rode potlood over het hoofd zag en met een blauwe pen stemde. Zijn stem werd ongeldig verklaard.
17.17 uur: Verhagen tweet...
"CDA'ers hebben verantwoordelijk gestemd voor de #EK. Dat geeft het kabinet alle kans door te gaan met maatregelen voor een welvarend NL."
17.16 uur: PVV-leider Wilders: 'uitslag positief'
"Uitslag positief, geen meerderheid maar met SGP voldoende basis voor meerderheden. Lakmoesproef blijft realisatie punten uit gedoogakkoord!!"
16.50 uur: Tweet Tweede Kamerlid Van Gent (GL)
"Na de gedoogsteun van zwartkijkers is het kabinet nu ook uitgeleverd aan zwarte kousen! #senaat #sgprules"
16.46 uur: SGP: steun niet vanzelfsprekend
SGP-senator Holdijk zegt dat de steun van de SGP aan de coalitiepartijen niet vanzelfsprekend is.
16.45 uur: Reactie VVD-fractievoorzitter Hermans
16.41 uur: Reactie PvdA-leider Cohen
PvdA-leider Cohen vindt de uitslag een goede afspiegeling van de Provinciale Statenverkiezingen. Hij vindt dat de coalitie gegijzeld wordt door de SGP en denkt dat de regering het desondanks moeilijk krijgt in de Eerste Kamer. "Ze zullen het wet voor wet moeten bevechten", zegt Cohen.
16.35 uur: Brinkman over SGP
CDA-fractievoorzitter Brinkman erkent dat hij niet achter het vrouwenstandpunt van de SGP staat, de partij met wie de coalitie in de komende periode samen zal moeten werken. "Het is zoeken naar de ruimte", zegt Brinkman over die samenwerking.
16.25 uur: Van Boxtel baalt
D66-fractievoorzitter Van Boxtel baalt van de fout in Noord-Holland. "Ik ben benieuwd als we bezwaar zouden aantekenen of de Kiesraad dit een reden vindt om te heroverwegen. Het is toch te zot voor woorden dat de uitslag afhankelijk is van één iemand", zegt Van Boxtel.
16.23 uur: Geen meerderheid voor coalitie
Na telling van de stemmen in alle 12 provincies blijkt dat VVD, CDA en gedoogpartner PVV net geen meerderheid halen in de Eerste Kamer. Ze komen uit op 37 zetels. Klik hier voor de uitslag.
16.15 uur: Tweet Pia Dijkstra (D66)
"Pfff, D66-er gebruikte geen rood potlood in NH, ongeldige stem. Hoe krijg je het voor elkaar"
16.14 uur: Ongeldige stem in Noord-Holland
In Noord-Holland wordt een stem van een D66-statenlid ongeldig verklaard, omdat die niet met een rood potlood is uitgebracht. Het is niet duidelijk welke gevolgen dit heeft. D66-fractievoorzitter Flip de Groot: "Het is een menselijke fout, het statenlid is er zelf kapot van". Het rode potlood zou achter een richeltje, uit het zicht hebben gelegen.
16.12 uur: Ruzie in Partij voor Zeeland
Partijgenoot Francois Babijn verwijt zijn fractiegenoot Robesin "kiezersbedrog". Afgesproken was dat de twee Statenleden op de Onafhankelijke Senaatsfractie zouden stemmen. Als de OSF nu geen zetel krijgt, heeft Robesins keuze voor een andere partij "grote gevolgen".
15.56 uur: Uitslagen Groningen, Utrecht en Zuid-Holland
De uitslagen van de provincies Groningen, Utrecht, Zuid-Holland en Gelderland zijn binnen. Klik hier voor de resultaten. In Zuid-Holland hebben de VVD en de PvdA meer stemmen gekregen dan die partijen statenleden hebben. In Gelderland hebben alle statenleden op hun eigen partij gestemd. In Utrecht heeft de VVD 1 stem minder, het CDA 1 stem meer en de SP heeft ook 1 stem meer, terwij de PvdD 1 stem tekort komt.
15.48 uur: 'Gammel systeem'
OSF-Statenlid Robesin noemt de Eerste Kamerverkiezingen "een gammel systeem". Hij wil niet zeggen of hij op de PVV heeft gestemd. "De coalitie moet blijven om onze Zeeuwse belangen te behartigen", zegt Robesin, "en daar sta ik voor."
15.40 uur: Uitslagen Drenthe, Limburg en Overijssel
De uitslagen van de provincies Drenthe, Limburg, Overijssel en Groningen zijn binnen. Klik hier voor de resultaten.
15.34 uur: CU rekent op stem SGP
CU-fractievoorzitter Kuiper rekent op de steun van de SGP in de verdeling van de restzetels. Maar de SGP heeft zijn steun aan de coalitie beloofd. "Er moet misschien meer gelaten worden, dan gedaan", zegt SGP-senator Holdijk over wat hij op zijn beurt weer van het kabinet verlangt.
15.30 uur: Uitslag Friesland
Alle partijen hebben op de eigen partij gestemd.
15.28 uur: Uitslag Zeeland
De PVV heeft 1 stem meer gekregen dan dat ze zetels hebben in de Staten. Dat zou betekenen dat het Statenlid Robesin inderdaad op de PVV heeft gestemd. Klik hier voor de hele uitslag.
15.23 uur: 'Robesin stemt PVV'
NOS-verslaggever Kees van Dam meldt dat het erop lijkt dat VVD-Statenlid Robesin op de PVV heeft gestemd. Hij heeft zijn voorkeur voor de VVD nooit onder stoelen of banken gestoken, maar dit dus waarschijnlijk uit strategisch oogpunt.
15.19 uur: 'Geen oppositie voor oppositie'
De fractievoorzitters van de PvdA, D66 en GroenLinks zijn niet van plan om het kabinet-Rutte het extra moeilijk te maken als het kabinet geen meerderheid haalt. "Het gaat ons om de inhoud", zegt fractievoorzitter Barth van de PvdA. "We voeren geen oppositie om de oppositie," zegt Thissen van GroenLinks. Fractievoorzitter Hermans erkent dat het "moeilijker" wordt als het kabinet geen meerderheid haalt.
15.09 uur: Zeeland heeft gestemd
In Zeeland, de kleinste provincie (met 39 Statenleden), is al gestemd. Alle ogen zijn gericht op het Statenlid Robesin van de Partij voor Zeeland. Hij heeft naar aanleiding van een gesprek op het Torentje besloten om niet op de Onafhankelijke Senaatsfractie te stemmen, maar op VVD of PVV. Waarschijnlijk is het uiteindelijk VVD geworden.
15.00 uur: De verkiezingen beginnen
De verkiezingen voor de Eerste Kamer zijn begonnen. In de twaalf provinciehuizen kunnen de 566 leden van de Provinciale Staten hun stem uitbrengen. Het tellen van de stemmen begint vrijwel meteen; de uitslag is rond 16.30 uur bekend.
De regeringscombinatie VVD/CDA/PVV komt naar verwachting uit op 37 zetels. Voor een meerderheid zijn 38 zetels nodig. Die 38e zetel zou geleverd kunnen worden door de SGP, die het kabinet in grote lijnen steunt. Of dat lukt, is niet zeker. Door de ingewikkelde restzetelverdeling kunnen VVD, CDA, PVV en SGP ook op 37 zetels blijven steken. Lees hier alle scenario's.