Obama maakt eind aan fototoneelstukje

Nadat president Obama in een sobere mededeling de wereld had verteld dat Amerikaanse militairen Osama bin Laden hadden uitgeschakeld, deed hij de speech nog eens dunnetjes over voor de pers.

Hij liep nog even de gang van het Witte Huis door op weg naar het spreekgestoelte en deed de eerste dertig seconden van zijn toespraak nog eens over. Allemaal om persfotografen de kans te geven het historische moment vast te leggen, vijf minuten nadat het werkelijk had plaatsgevonden.

Aan die traditie gaat het Witte Huis nu een eind maken. "We zijn tot de conclusie gekomen dat het een slecht idee is", liet een woordvoerder weten. "We zijn op zoek naar alternatieven."

Toneelstukje

Al een halve eeuw voeren presidenten een klein toneelstukje op voor de pers. Zeker sinds de dagen van Richard Nixon nemen presidenten na een belangrijke speech even de tijd om de toespraak nog eens dunnetjes over te doen terwijl journalisten foto's maken. Het gebruik is niet geheim, maar er werd niet over gepraat en buiten Washington wisten maar weinig mensen ervan af.

De regel werd ooit ingesteld om de president tijdens belangrijke gebeurtenissen niet te laten afleiden door de rondlopende fotografen, op zoek naar de perfecte camerahoek. Ook zou het geluid van de klikkende camera's de uitzending te veel storen. Bovendien zijn sommige ruimtes, zoals de Oval Office, gewoonweg te klein voor een hele batterij fotografen.

In de beschrijvingen van persbureaus werd vaak keurig uitgelegd dat de foto's niet van het moment zelf waren ('Obama herhaalt zijn verklaring voor fotografen na de toespraak op televisie'), maar die werden vaak niet overgenomen ('Obama maakt bekend dat Bin Laden is doodgeschoten in een vuurgevecht', schreef de New York Times over dezelfde foto).

De praktijk kwam aan het licht toen een Reuters-fotograaf, een van de vijf fotografen die bij de Osama-toespraak aanwezig waren, over het gebruik blogde. "Tijdens de toespraak moesten wij buiten de kamer wachten en werden gevraagd volledig stil te blijven. Daarna mochten we naar binnen en deed de president zijn loopje en eerste dertig seconden nog eens over." Nog voor het publiek tegen het gebruik kon protesteren, liet het Witte Huis al weten de regeling af te schaffen.

Nepfoto

De Amerikaanse vereniging van persfotografen staat achter het afschaffen van de toneelstukjes. "Uiteraard zijn we er blij mee, want hiermee komt een einde aan het naspelen van nieuwsfoto's. Een nepfoto blijft een nepfoto."

Wel vreest de vereniging wat er voor in de plaats komt. Beelden van de televisie plukken levert een te lage kwaliteit. Foto's van de officiële fotograaf van het Witte Huis willen de media niet, omdat het Witte Huis dan stiekem censuur zou kunnen plegen. Verder is de pers bang dat er dan steeds minder toegang tot de president zal zijn.

Ook een poolregeling, waarbij journalisten zelf om en om voor alle media materiaal leveren, wordt van de hand gewezen, omdat kranten en persbureaus zich nu eenmaal graag willen onderscheiden van de concurrentie.

Mogelijk bieden nieuwe technologieën een uitkomst. Stillere camera's en betere telelenzen kunnen de fotografen uit het gezichtsveld van de president houden. Als de persmuskieten dan ook nog beloven zo min mogelijk te bewegen, is er misschien een oplossing gevonden.