Na de ramp: Japan is veranderd

Door NOS Net-redacteur Marilou Kersemaekers

Bijna twee maanden na de verwoestende aardbeving en tsunami in Japan zijn de problemen in het getroffen gebied onverminderd groot. Nabestaanden moeten leven met het verdriet van verloren familieleden, 115.000 mensen zijn hun huis kwijtgeraakt en er is nog steeds een diepgewortelde angst voor radioactieve besmetting.

De Nederlandse arts Stan Jesmiatka reist elke twee maanden naar Japan om les te geven in homeopathie en hij helpt bij de behandeling van patiënten. Onlangs was hij voor het eerst sinds de ramp weer in het land, waar hij onder meer de zwaar getroffen stad Sendai bezocht. "Het is indrukwekkend", zegt Jesmiatka. "Ik heb er geen woorden voor."

Duister

Japan is veranderd, merkt Jesmiatka bij aankomst op Narita Airport. De vroeger fel verlichte welkomstborden zijn nu gehuld in het duister, een symbolisch welkom in een land dat getroffen is door hevig natuurgeweld.

Ook tijdens de vlucht naar Japan waren de veranderingen al merkbaar. Het vliegtuig was door het negatieve reisadvies minimaal bezet en de rij wachtenden voor de paspoortcontroles was niet meer dan een fractie van wat het voor de ramp was. "In het district Miyagi heb ik op straat en op stations het gevoel de enige buitenlander te zijn", zegt Jesmiatka.

Klachten

De situatie wordt pas echt schrijnend als de eerste patiënten zich melden. Ze komen bij Jesmiatka met verschillende klachten. "Een jonge vrouw gaf aan beelden van de aardbeving niet uit haar hoofd te kunnen zetten. Ze blijft ze zien."

Hij ziet ook mensen die lichamelijke effecten van de ramp ondervinden. "Een wat oudere vrouw die al jaren niet meer menstrueerde, werd de dag na de aardbeving toch weer ongesteld. De emotie uitte zich bij haar lijfelijk", zegt Jesmiatka.

Straling

De grootste angst van de Japanners is de nucleaire straling. "Men vertrouwt de informatie van Tepco en de overheid niet meer. Ze hebben het over interviews op tv waar een woordvoerder van Tepco zegt dat er niets aan de hand is, terwijl op de achtergrond een nieuwe explosie plaatsvindt."

De mensen zijn volgens Jesmiatka vooral bezorgd over eten en drinken. Mogelijk is het radioactief besmet en blijft dat de komende jaren het geval. "Ze vragen zich af hoe hun toekomst in Japan eruit zal zien."

Nerveus

De discipline van de Japanners heeft Jesmiatka positief verrast. "Zowel bij het uitdelen van eten en drinken als in de rij voor de wc. Niemand dringt, niemand worstelt zich naar voren. Het loopt allemaal perfect. Ze werken allemaal hard om de boel op orde te krijgen."

Daar staat wel een flinke dosis nervositeit tegenover, merkt Jesmiatka op. "Tijdens het eten ging het aardbevingsalarm op de telefoons en radio af. De mensen reageerden direct. Ze sprintten naar de deur en wachtten gespannen op wat er zou volgen. Er zijn nog dagelijks naschokken te voelen."

Over zeven weken reist Jesmiatka weer af naar Japan.