'Bin Laden niet dankzij martelen gevonden'

De uiteindelijke vondst van al-Qaidaleider Osama bin Laden is niet te danken aan het martelen van terreurverdachten. Dat vertellen meerdere anonieme bronnen binnen de Amerikaanse veiligheidsdienst.

De informatie over de koerier van Bin Laden die tot de ontdekking van diens schuilplaats zou leiden, kwam pas in 2004 aan het licht. Dat was vele maanden na het stoppen van de verregaande verhoormethodes.

Verschillende oud-functionarissen van de regering-Bush zeiden gisteren dat de vondst van Bin Laden te danken was aan die verhoren. Volgens Paul Wolfowitz, een onderminister van Defensie tijdens Bush, "leunde de operatie voor een groot deel op dat controversiële beleid".

Geheime gevangenissen

Na de aanslagen van 11 september 2001 zijn vele terreurverdachten opgepakt door de VS en zijn bondgenoten. De verdachten werden vaak naar Guantánamo Bay gestuurd, maar sommige belangrijke arrestanten verdwenen in geheime CIA-gevangenissen. Daar werden de zogenoemde enhanced interrogation techniques toegepast.

Critici vergeleken deze technieken met martelen. De bekendste techniek is die van het waterboarden, waarbij een verdrinkingsdood wordt gesimuleerd. Ook werd verdachten het slapen onmogelijk gemaakt, moesten ze in een ongemakkelijke houding staan en werden ze tegen de muur gegooid.

Khalid Sjeik Mohammed

De CIA stopte na een storm van kritiek begin 2004 met het gebruik van waterboarding. Volgens verschillende bronnen kwam de eerste informatie over het bestaan van de koerier van Bin Laden pas later dat jaar naar voren. Dat was in een regulier verhoor van Khalid Sjeik Mohammed, een topfiguur van al-Qaida.

Khalid Sjeik Mohammed zou hebben bevestigd dat hij de koerier met de strijdnaam 'al-Kuwaiti' kende. In de verhoren van twee andere belangrijke al-Qaidaverdachten, Hassan Ghul (2004) en Faraj al-Libi (2005), kwam de naam al-Kuwaiti ook voorbij.

Afluisteren

Het duurde daarna nog jaren voordat de CIA de echte naam van de koerier zou achterhalen; Sjeik Abu Ahmed, een Pakistaan geboren in Koeweit. Na zijn identificatie was hij tijden zoek, totdat hij in de zomer van 2010 een telefoontje pleegde met iemand die door de CIA werd afgeluisterd.

Zo leidde Ahmed de Amerikanen naar de afgeschermde villa waar hij, zijn broer en Osama bin Laden bleken te wonen en afgelopen zondag de dood vonden.