Polen zoeken relikwieën van hun paus

Door correspondent Wouter Meijer in Krakau

Aanstaande zondag wordt Johannes Paulus II zalig verklaard. De Polen zijn trots op "hun" paus. Hij is daar eigenlijk allang heilig. Maar deze eerste stap op weg naar de officiële status van heilige leidt ook tot een jacht op relikwieën. Daar zijn er maar weinig van.

Wat is er eigenlijk zo belangrijk aan relikwieën? In de kerk van de aartsengel Michael in Lesna, hoog in de bergen van het zuiden, moeten ze dat weten. Het is een nieuwe kerk, maar in korte tijd is men erin geslaagd een groot aantal relikwieën te verzamelen.

Wonder

Priester Piotr Sadkiewicz: "Relikwieën zijn delen van heiligen, meestal stukjes bot, ook wel eens haar of bloed. Het kunnen ook gebruiksvoorwerpen zijn, bijvoorbeeld een gebedsboekje, maar dat is een tweedegraads relikwie. Voor ons katholieken zijn heiligen een soort idolen, net als tegenwoordig popsterren. Ze brengen ons dichter bij God."

Hij heeft er al heel veel, zelfs van de twaalf apostelen: allemaal kleine splinters van hun botten. Als goed katholiek moet je geloven dat dat echt zo is, maar dan heb je ook wat. De Michaelskerk heeft er in totaal 105. Het zou dus mooi zijn als ze ook iets van de Poolse paus konden krijgen.

Maar dat is niet zo makkelijk. Van vroegere heiligen werden de botten in stukken gehakt en verdeeld over verschillende landen, zodat iedereen een stukje had. Maar Johannes Paulus II is in het Vaticaan bijgezet, niemand kan stukken van zijn lichaam verwijderen. Toch hoopt priester Sadkiewicz op een wonder.

"Ik vind dat we ook een echte relikwie van de paus hebben verdiend. Hij heeft notabene de eerste steen gelegd voor onze kerk toen hij hier nog bisschop was. En ik weet dat andere kerken in Polen de hand hebben kunnen leggen op tweedegraads relikwieën, zoals kledingstukken. Dat is mooi voor ze, maar ik vind dat niet genoeg: ik hoop dat als het lichaam vergaan is, het Vaticaan alsnog delen wil prijsgeven. Wij willen ook een stuk, een eerstegraads relikwie!"

Buisje bloed

Maar in tegenstelling tot oudere heiligen en zaligen is er van de vorige paus geen bot of haar te krijgen. Alleen een buisje bloed dat voor zijn dood werd afgenomen voor medisch onderzoek. Zijn persoonlijk secretaris, Stanislaw Dziwisz, heeft dat nu geschonken aan de Basiliek van de Goddelijke Barmhartigheid, een enorm complex in Krakau: een kerk, een toren en een heuvel waar nog veel meer gebouwd wordt. Hoogtepunt is een kapel waar het bloed van de zalige zal worden tentoongesteld.

Piotr Siobro leidt ons trots rond: dit moet een enorm complex worden, maar alleen de kapel waar het buisje met bloed een plek krijgt, is bijna klaar. De rest is vooral te zien in grote bouwputten met borden ernaast, waarop staat wat er gaat komen.

"Er komt niet alleen een kapel, maar ook een centrum voor katholieke vrijwilligers, een conferentieoord en zelfs een tv-studio. Allemaal om het gedachtengoed van de paus voort te laten leven."

Er zullen veel pelgrims op afkomen: "Het wordt bijna een klein stadje, helemaal gewijd aan Johannes Paulus II. We verwachten honderdduizenden mensen, misschien wel een miljoen per jaar. Er komt ook een museum over zijn leven en zijn werk, en natuurlijk een hotel voor de pelgrims die hier willen verblijven."

Hoewel dat nog wel van de donaties afhangt: er is nu vijf miljoen euro binnen. Dat moet vijftig miljoen worden om alles af te krijgen.

Katholiek antwoord

Maar het Johannes Paulus de Tweede Centrum heeft wel een uniek aanbod: de enige eerstegraads relikwie van de paus ter wereld. Andere kerken kunnen hoogstens hopen op een tweedegraads, zoals een stuk van zijn habijt.

Of dat niet oneerlijk is? Daar heeft Siobro een mooi katholiek antwoord op: "Voor Polen is Johannes Paulus II zo belangrijk dat het eigenlijk niet uitmaakt waar zijn hart ligt of zijn bloed. De Polen zijn verenigd door het gedachtengoed van de paus en dat is van ons allemaal."