Fiets zonder voorvork valt niet om

Onderzoekers van de TU Delft hebben nieuw licht laten schijnen op de vraag waarom een rijdende fiets niet omvalt. Ze hebben fietsen gebouwd die niet op een normale fiets lijken, maar toch vanaf een bepaalde snelheid stabiel blijven.

Wetenschappers buigen zich al er eeuwen over: hoe is het mogelijk dat je een rijdende fiets een flinke zwiep kan geven zonder dat die omvalt? Volgens de gangbare theorieën dankt de fiets zijn stabiliteit aan twee zaken: de 'naloop' via de voorvork en de 'gyroscopische' effecten van de achter elkaar draaiende wielen.

Wielen op elkaar

De Delftse onderzoekers Jodi Kooijman en Arend Schwab schrijven in het wetenschappelijke tijdschrift Science dat die verklaring niet klopt. Hun fiets, de Two Mass Skate, heeft geen voorvork. Ook heeft hij twee wielen op elkaar, die in tegengestelde richting draaien.

Toch bleef de Two Mass Skate bij experimenten in een sporthal stabiel. Hij bleef bij een bepaalde snelheid rechtdoor rijden, zonder om te vallen.

De Delftse fiets is gebaseerd op een computermodel over de verdeling van het gewicht over de fiets. Volgens Kooijman en Schwab is deze massaverdeling minstens zo belangrijk voor de stabiliteit van een fiets. "Gyroscopische effecten en naloop helpen wel, maar zijn niet noodzakelijk voor de stabiliteit."

Ligfietsen

De onderzoekers denken dat hun bevindingen grote gevolgen kunnen hebben voor het toekomstige ontwerp van fietsen. Vooral lig-, vouw- en bakfietsen, die nu vrij moeilijk zijn te besturen, kunnen er volgens hen heel anders gaan uitzien.

"Aan het basisontwerp van de fiets is sinds het einde van de 19e eeuw niets wezenlijks meer veranderd", zegt Schwab. "Met ons model kunnen fabrikanten gericht sleutelen aan de stabiliteit."