Rommel leidt tot meer discriminatie

Update 28-11-2011: Lindenberg en Stapel hebben hun artikel voor Science, waarop dit bericht is gebaseerd, ingetrokken. Dit gebeurde nadat Stapel had erkend bij verschillende onderzoeken te hebben gefraudeerd.

Terwijl veel treinreizigers zich vorig jaar ergerden aan de groeiende bergen afval op stations, zagen sociologen Siegwart Lindenberg en Diederik Stapel de staking van schoonmakers als een ideale kans om hun theorie te testen. Zij meenden te kunnen bewijzen dat rommel tot meer discriminatie leidt. De resultaten van hun onderzoek worden morgen gepubliceerd in het wetenschappelijke weekblad Science.

De onderzoekers vroegen wachtenden op het rommelige station Utrecht Centraal een vragenlijst in te vullen. Er waren zes zitplaatsen beschikbaar, maar de stoel uiterst links was al bezet, door een zwarte of blanke man.

"Bij veel rommel gingen blanke mensen significant verder weg zitten van de zwarte man", constateerde Lindenberg. "Als die rommel er niet was, dan zaten ze net zo dicht bij een blank als bij een zwart persoon."

Minder geld

Ook bij een tweede test in het veld bleken mensen beïnvloed te worden door hun omgeving. De onderzoekers wrikten stoeptegels los, parkeerden een auto half op de stoep en gooiden een fiets achteloos op straat, om daarna subtiel voorbijgangers te peilen.

"We vroegen mensen een vragenlijst in te vullen waar ze vijf euro voor kregen. Na afloop vroegen we hen of ze bereid waren iets van het geld te geven aan een fonds voor minderheden. In de rommelige omgeving gaf men minder."

Ordenen

Lindenberg stelt dat het effect wordt veroorzaakt doordat mensen proberen orde te scheppen in de chaos. "Je gaat dan hele eenvoudige categorieën gebruiken, zwart-witdenken, met als gevolg dat je meer discrimineert."

Kort door de de bocht is dit volgens Lindenberg ook precies wat er op grote schaal gebeurde in bijvoorbeeld nazi-Duitsland: de chaos van de Weimarrepubliek moest haast wel uitmonden in intolerantie.

Maar hij ziet ook eigentijdse voorbeelden: "Neem de financiële crisis met al zijn onoverzichtelijkheid. We hebben het niet onderzocht, maar ik neem aan dat daardoor de bereidheid om te stereotyperen is toegenomen".

Beleid

De sociologen hopen dat de overheid lessen trekt uit het onderzoek. "Het is zo'n eenvoudige externe factor, er is direct beleid op toe te passen. Dat mensen stereotypen hebben is één ding, maar of ze geactiveerd worden is een ander."

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl