Ramp Japan heropent Duits kernenergie-debat

Door buitenlandredacteur Achille Prick

In Duitsland worden op korte termijn twee kerncentrales gesloten. Het was de bedoeling dat ze nog jaren zouden draaien, maar door een besluit van de regering-Merkel moeten de twee kerncentrales in Beieren en Baden-Württemberg nu dicht. Ze zijn niet onveilig, maar ze hebben hun termijn erop zitten.

Eind vorig jaar besloot de regering om alle centrales gemiddeld twaalf jaar langer open te houden om minder afhankelijk te zijn van olie. Dat besluit is na de ramp in Japan drie maanden opgeschort. Die tijd wordt gebruikt om te kijken of de kerncentrales in het land veilig genoeg zijn om langer op te blijven.

Daarmee staat het in Duitsland altijd gevoelige onderwerp van kernenergie, in een jaar met belangrijke regionale verkiezingen, in een klap bovenaan de politieke agenda in Berlijn.

CO2-uitstoot

"Duitsland heeft de veiligste kerncentrales ter wereld." Dat zei bondskanselier Angela Merkel in 2009. Ze voerde verkiezingscampagne en kreeg steeds meer Duitsers achter zich om door te gaan met kernenergie.

Het is schoner dan de CO2-uitstoot van kolencentrales, het maakt Duitsland onafhankelijk van andere landen (en vooral van Rusland) voor zijn energievoorziening en op termijn is het ook goedkoper. Wie kan daar wat tegen hebben? De onbeantwoorde vraag: wat te doen met het levensgevaarlijke kernafval dat vrijkomt, leek er in Duitsland bijna niet meer toe te doen.

En dat terwijl de socialistische SPD en de Groenen in 1998 juist succes hadden met het besluit om te stoppen met kernenergie. Een besluit dat de huidige regering van CDU/CS en FDP afgelopen herfst weer terugdraaide.

Ramp

En nu de ramp in Japan. Iedereen kijkt met angst naar de reactoren die niet meer onder controle lijken. Een buitenkansje voor de oppositie van SPD en de Groenen om kernenergie als thema opnieuw in de strijd te gooien. Al zei SPD-leider Sigmar Gabriel zaterdag nog dat er uit de onvoorstelbare ellende in Japan geen politiek slaatje mag worden geslagen.

Een dag later worden die woorden al gebroken. De Groenen en SPD roepen sinds zondag om het hardst dat nu toch wel duidelijk is dat kernenergie een te groot risico met zich meebrengt. Ook in Duitsland. Daar is weliswaar geen tsunami en aardbeving te verwachten, maar een ramp komt altijd onverwacht. Het kan ook een vliegtuig zijn dat neerstort op een reactor. Misschien wel bestuurd door terroristen.

Nakijken

Angela Merkel heeft meteen gereageerd. Ze wil dat alle kerncentrales in Duitsland nog een keer worden nagekeken op veiligheid. En dan met name de noodvoorzieningen om het splijtstof koel te houden. De bondsregering is zelfs bereid om haar eigen besluit om langer door te gaan met kernenergie terug te draaien. Dat betekent overigens dat de laatste kerncentrale pas in 2022 dicht zal gaan.

Op dit moment zou Merkel zich dan gesteund weten door een ruime meerderheid van de bevolking. Sinds de ramp in Japan zijn op ruim 250 plaatsen in Duitsland wakes georganiseerd. Tegen kernenergie. Het blijft een thema waar de Duitsers de straat voor op willen gaan. En dus kan de Duitse politiek er nu, na Japan, in een verkiezingsjaar niet omheen.