Nieuwe kwaliteitsnormen ziekenhuizen
Door onze redacteuren Hugo van der Parre en Rinke van den Brink
Achmea, de grootste zorgverzekeraar van Nederland, heeft vastgesteld welke ziekenhuizen voldoen aan de kwaliteitsnormen die gesteld zijn om ingewikkelde operaties te mogen uitvoeren. De verzekeraar wil vanaf 1 januari 2012 alleen nog ingrepen vergoeden in ziekenhuizen die volgens deze normen werken. Van de ziekenhuizen voldoen er 47 niet aan de nieuwe normen voor een of meer operaties.
Achmea baseert zich op de kwaliteitseisen die de chirurgen zelf opgesteld hebben. De Nederlandse Vereniging voor Heelkunde kwam onlangs naar buiten met kwaliteitsvoorwaarden voor een aantal ingewikkelde operaties, inclusief een minimum aantal operaties dat een ziekenhuis per jaar moet doen.
Klik hier voor een overzicht van de ziekenhuizen die op een of meer aandoeningen (nog) niet voldoen aan de kwaliteitsnormen (pdf bestand).
Meer normen
Alle 91 ziekenhuizen in ons land moesten aangeven of ze aan de eisen voldoen. De chirurgen hebben tot nu toe kwaliteitsnormen ontwikkeld voor zeven complexe operaties: borstkanker, darmkanker, blaaskanker, slokdarmkanker, longkanker, uitzaaiingen in de lever en verwijde buikaorta.
De chirurgenorganisatie is bezig met het ontwikkelen van vergelijkbare kwaliteitseisen voor nog een reeks ingrepen. Die komen naar verwachting in juli. Intussen zijn ook andere wetenschappelijke artsenverenigingen begonnen met het opstellen van kwaliteitsnormen.
Knuppel
Zorgverzekeraar CZ gooide vorig najaar de knuppel in het hoenderhok door als eerste eigen kwaliteitsnormen te stellen, toen nog alleen op het terrein van borstkanker. Enkele ziekenhuizen die toen door CZ als 'onvoldoende' werden aangemerkt stapten vergeefs naar de rechter om publicatie van die gegevens tegen te houden. Achmea pakt het nu voorzichtiger aan door de eigen normen van de beroepsgroep over te nemen en de prestaties van de ziekenhuizen daaraan te toetsen. Bovendien brengt Achmea de prestaties voor meer ziekten in kaart.
Specialistischer
Volgens Achmea voldoen vrijwel alle ziekenhuizen aan de nieuwe normen voor borst- en darmkankeroperaties. Deze veel voorkomende ingrepen worden ook in alle ziekenhuizen gedaan. Naarmate de ingreep specialistischer is, voldoen minder ziekenhuizen aan de norm.
Van de 34 ziekenhuizen bijvoorbeeld die nu slokdarmkankeroperaties doen, voldoen er maar vijftien aan de nieuwe norm, dat is 44 procent (zie tabel). Operaties van uitzaaiingen in de lever worden nu door 36 ziekenhuizen gedaan. Daarvan voldoen er zeventien - ofwel 47 procent - aan de normen.
AandoeningVoert ingreep niet uitVoert ingreep uitVoldoet % Voldoet'In gesprek'Blaaskanker21704564%25Borstkanker0918088%11Darmkanker0917987%12Longkanker26655077%15Slokdarmkanker57341544%19Uitzaaiingen i/d lever55361747%19Verwijde buikaorta12796076%19
Gesprekken
Van de 91 ziekenhuizen in Nederland hebben 44 zich gekwalificeerd voor alle operaties die zij in huis verrichten. De overige 47 ziekenhuizen voldoen bij een of meer van de zeven genoemde operaties die ze uitvoeren niet aan de nieuwe normen.
Achmea gaat met die ziekenhuizen nog in gesprek. Mogelijk dat sommige ziekenhuizen voor 1 januari 2012 voor bepaalde operaties alsnog volgens de nieuwe criteria gaan werken.
Veilig
Het Kennemer Gasthuis in Haarlem voldoet bij drie van de zeven ingrepen niet aan de kwaliteitseisen van de chirurgen die Achmea nu overneemt. Vier ziekenhuizen schieten volgens de nieuwe normen tekort bij twee operaties. Het gaat om het Albert Schweitzer Ziekenhuis in Dordrecht, het Slotervaartziekenhuis in Amsterdam, De Lievensberg in Bergen op Zoom en het Groene Hart Ziekenhuis in Gouda
Overigens betekent dit niet dat de zorg bij de betrokken operaties in deze ziekenhuizen onveilig is. Wel is vastgesteld dat ze niet voldoen aan de randvoorwaarden die de chirurgen er voor hebben opgesteld.
Overleg
Achmea stuurt zijn lijst met ziekenhuizen ook naar alle andere zorgverzekeraars. Doel is om gezamenlijk tot een eenduidig beleid te komen. Andere partijen in de gezondheidszorg - zoals het ministerie van VWS, patiëntenorganisaties en de toezichthoudende instanties als NZa - zijn voorstander van deze ontwikkelingen.