Pas op waar je zwemt: zwemwater vaker vervuild met blauwalg

• Rosa Hofgärtner en Ardi Vleugels

Het warme weer leidt tot een toenemend aantal zwemwaarschuwingen Er zijn er dit jaar tot nu toe al 150 uitgegeven. In 2016 waren dat er nog 77, blijkt uit meerjarencijfers van de provincies.

Maar de hitte van de laatste weken speelt een belangrijke rol bij de vervuiling door blauwalg. "Samen met de hoeveelheid voedingsstoffen in water zorgt de hoge temperatuur ervoor dat blauwalgen groeien", zegt Hans Ruiter in het NOS Radio 1 Journaal. Hij is specialist zwemwaterkwaliteit bij Rijkswaterstaat.

"Daar is vaak weinig tegen te doen. We proberen het aantal voedingsstoffen voor blauwalg in water te verminderen, maar dat lost de structurele problemen niet op."

Waterschappen constateren dat het aantal waterschappen waar waterkwaliteitsproblemen voorkomen, snel toeneemt in deze extreem droge en hete zomer. Sinds vorige week is het aantal waterschappen met waterkwaliteitsproblemen - met name vissterfte - verdubbeld.

Toch is 2018 (nog) geen recordjaar: in 2014 bijvoorbeeld waren er meer zwemwaarschuwingen. Dat was geen extreem heet jaar, maar naast hitte kunnen ook andere factoren een rol spelen bij vervuiling.

Bij de zwemwatertelefoon van Friesland kwamen de afgelopen tijd veel klachten binnen over zwemmers die zich ziek voelden na een duik. Of dat ook bij andere provinciale zwemwaternummers het geval is, is niet bekend.

Fosfaat terugdringen

Het is nog te vroeg om te stellen dat de toename van vervuild water de komende jaren doorzet, zeggen Rijkswaterstaat en de Unie van Waterschappen. Toch verwachten blauwalgdeskundigen dat wel, zoals Petra Visser van de Universiteit van Amsterdam. "Blauwalg doet het goed bij hitte en de verwachting is dat we meer hete zomers krijgen."

Daarom wordt ook volop gewerkt aan de bestrijding van blauwalg. Die methodes zijn gericht op het terugdringen van het fosfaatgehalte. Fosfaat, wat onder meer in mest zit, is een voedingsstof voor blauwalg.

Andere voorbeelden van bestrijdingsmogelijkheden zijn het isoleren van meren, andere planten in het water, een zandlaag aanbrengen over de bodem of meer stroming opwekken zodat het water 'mengt' en andere algen de competitie aangaan met blauwalg. De afgelopen acht jaar is ook in 24 meren waterstofperoxide gespoten, een stof waar blauwalg gevoelig voor is.