Steun aan ouders tegen besnijdenis

Door binnenlandredacteur Jille Zijlstra

In de strijd tegen meisjesbesnijdenis gaan consultatiebureau's een belangrijke rol spelen. Vanaf april kunnen ouders op consultatiebureaus een verklaring meenemen tegen besnijdenis. Dit document moet ouders ondersteunen die door de familie of gemeenschap onder druk worden gezet om hun dochter te laten besnijden. In Nederland zijn 25.000 (Afrikaanse) meisjes van 0 tot 19 jaar die het risico lopen om besneden te worden.

In de verklaring staat oa dat besnijdenis in Nederland strafbaar is, met een maximale straf van twaalf jaar. Verder staat erin dat besnijdenis grote lichamelijke en psychische gevolgen heeft voor een meisje. De verklaring is ondertekend door verschillende ministeries, zorgorganisaties en migranten- en vluchtelingenorganisaties en is behalve in het Nederlands, opgesteld in acht verschillende Afrikaanse talen.

Risicolanden

Ouders uit de besnijdenis-risicolanden, zoals Togo, Somalie, Sudan en Ethiopie, kunnen de verklaring meenemen als ze op vakantie gaan naar hun familie in het buitenland, waar ze vaak onder grote druk staan om hun dochter daar te laten besnijden. In Frankrijk wordt al langer met een dergelijk soort verklaring gewerkt.

De verklaring is het afgelopen jaar getest door jeugdartsen op consultatiebureau's en basis- en middelbare scholen in zes steden en wordt nu landelijk ingevoerd. Hoewel cijfers over het resultaat van de pilot ontbreken, heeft volgens de GGD de verklaring wel geholpen om het onderwerp bespreekbaar te maken. Veel ouders hebben daardoor besloten hun dochter niet meer te laten besnijden, aldus de GGD.

De verklaring tegen meisjesbesnijdenis is één van de maatregelen tegen besnijdenis. Zo worden jeugdartsen en verpleegkundigen getraind in het voeren van gesprekken met ouders uit risicolanden, zijn er ambassadeurs tegen besnijdenis en wordt er veel voorlichting gegeven aan mensen uit de risicolanden.

Opsporing daders

Verder doen de ministeries van Justitie en Volksgezondheid onderzoek in Frankrijk naar de opsporing en berechting van daders van besnijdenis. In Nederland is tot nu toe één melding van besnijdenis bekend, maar het is niet gelukt de verdachte te veroordelen. In Frankrijk zijn al wel meerdere ouders en 'snijdsters' veroordeeld.

Tijdens een besnijdenis worden de clitoris en/of de schaamlippen weggehaald of dichtgenaaid. Ouders laten hun dochter besnijden om haar huwbaarheid te vergroten. Vaak gebeurt dit onder grote druk van de gemeenschap. Meisjes die niet zijn besneden, worden gezien als onrein en maken de familie te schande. Volgens schattingen worden jaarlijks ongeveer 50 in Nederland woonachtige meisjes besneden; dat gebeurt vaak in het buitenland.