Uitslag brengt geen duidelijkheid senaat

De voorlopige uitslag van de Provinciale Statenverkiezingen brengt nog geen duidelijkheid over de zetelverdeling van de Eerste Kamer.

Na het tellen van ruim 98,9 procent van de stemmen staan de regeringspartijen VVD en CDA en gedoogpartner PVV op 37 van de 75 zetels in de senaat. Ze halen daarmee net geen meerderheid.

Die meerderheid was voor de coalitie de inzet van de verkiezingen. De Provinciale Statenleden die vandaag zijn gekozen, stemmen op hun beurt in mei voor de Eerste Kamer. Voor het kabinet blijft het tot die tijd spannend.

Voor het eerst

Volgens de voorlopige uitslag gaat de VVD van 14 naar 16 zetels, het CDA van 21 naar 11 en de PVV, die voor het eerst meedeed, zou 10 zetels halen.

De PvdA blijft op 14 zetels, de SP zakt van 12 naar 8, D66 stijgt van 2 naar 6 en Groenlinks van 4 naar 5. De ChristenUnie zakt van 4 naar 2, de SGP van 2 naar 1, de Partij voor de Dieren blijft op 1 en de nieuwe partij 50plus haalt ook 1 zetel. De Onafhankelijke Senaatsfractie (OSF) zou uit de Eerste Kamer verdwijnen.

De avond verliep buitengewoon spannend, met steeds wisselende resultaten. Aan het begin van de avond voorspelde het onderzoeksbureau Synovate nog 35 zetels voor het kabinet, op basis van de getelde stemmen liep dat in de loop van de avond op tot 38 en later zakte dat weer naar 37.

Uitslag

Het is niet eenvoudig om de uitslagen van deze verkiezingen te vertalen in Eerste Kamerzetels. Dat komt door het getrapte systeem, waarbij de Statenleden de Eerste Kamer kiezen.

Voordat de Eerste Kamer wordt gekozen, op 23 mei, kan er nog veel gebeuren. Partijen kunnen na veel rekenwerk zo stemmen dat restzetels naar 'bevriende' partijen gaan. Die effecten zijn bijna niet te voorspellen.

Bovendien is onduidelijk wat partijen doen die wel in Provinciale Staten zijn gekozen, maar die kansloos zijn voor de Eerste Kamer. Zij kunnen in mei net het verschil maken.

Opkomst

De opkomst lag op bijna 56 procent. Daarmee is die hoger dan bij vorige Provinciale Statenverkiezingen, in 2007. Toen ging 46,3 procent stemmen.

Het is de hoogste opkomst sinds 1987 toen 66,3 procent ging stemmen. Sinds 1995 is de opkomst niet meer boven de 50 procent uitgekomen.

Limburg

De PVV heeft in Limburg met 20,6 procent de meeste stemmen gekregen. In de Staten is het CDA echter even groot; beide hebben 10 zetels. De PVV was daar met afstand de grootste bij de Kamerverkiezingen.

Het CDA blijft alleen de grootste in Overijssel. In Gelderland, Flevoland, Utrecht, Zuid-Holland, Zeeland en Noord-Brabant zijn de christen-democraten hun koppositie kwijtgeraakt aan de VVD.

De VVD was al de grootste partij in Noord-Holland en blijft dat ook. De PvdA blijft de grootste partij in de drie noordelijke provincies. In Zeeland heeft de PvdA net zo veel zetels als de VVD, die wel meer stemmen kreeg.