Tripoli 'het hart' van Libië

Door correspondent Kees Broere in Benghazi, Libië

Tussen 'niet meer' en 'nog niet'. Zo, denk ik, kun je de stemming in Benghazi, de tweede stad van Libië, op dit moment het best beschrijven. De stad heeft zich bevrijd van het bewind van kolonel Kadhafi, dat is een feit. Maar omdat dat nog niet voor heel Libië geldt, voelen de demonstranten hier hun vrijheid vooralsnog als een halve overwinning.

Tripoli is de hoofdstad en dus voor de opstandelingen tegen Kadhafi ook de hoofdprijs. Op posters hier in de stad valt dat op verschillende manieren te lezen. 'Libië is één, Tripoli is onze hoofdstad' stond er op eentje te lezen. En een tweede schotschrift liet het op een nog mooiere manier weten: 'Libië is één lichaam, Tripoli is het hart'.

Persoonlijk belang

Dat hart is vooralsnog dus niet ingenomen. De mensen in Benghazi brengen veel tijd door met discussies over de vraag hoe dat wel zou kunnen. Zij hopen vurig, zo maken ze aan ons verslaggevers duidelijk, dat de vonk vanuit het oosten zal overslaan naar de hoofdstad in het westen van het land. Maar die wens ook werkelijkheid maken, dat blijkt een stuk lastiger.

Niet vreemd uiteraard. Tripoli is het best beveiligd. Meer dan in Benghazi zitten daar ook mensen die er direct persoonlijk belang bij hebben om kolonel Kadhafi voorlopig in het zadel te houden. Zolang zij hun eigen belangen niet elders veilig hebben kunnen stellen, zullen zij hun leider niet laten vallen, maar gewapenderhand en desnoods met grof geweld verdedigen.

Alles of niets

Ook in Tunesië en Egypte gold dat de leiders, die daar gewoon 'president' heetten, afhankelijk waren van de steun van hun vertrouwelingen. Maar anders dan in Libië konden die vertrouwelingen hun leider afvallen, zonder dat dit ook meteen hun eigen ondergang betekende. Velen gingen vrijwel onopgemerkt verder in het 'systeem', dat niet werd afgebroken.

In Libië, zo maken in elk geval de mensen in Benghazi overvloedig duidelijk, is er geen systeem om na het vertrek van de leider op terug te vallen. Voor veel mensen om Kadhafi heen kan dat betekenen dat zij nu het gevoel hebben een alles-of-niets-spel te moeten spelen. Het is een gedachte die de gewone burger allesbehalve gerust kan stellen.