Strijd in Macedonië om museum

Door correspondent David Jan Godfroid, in Belgrado

De verhouding tussen Macedoniërs en Albanezen in Macedonië heeft een nieuw dieptepunt bereikt. Het afgelopen weekeinde vielen er acht gewonden bij vechtpartijen in de Kale, een fort op een heuvel in de hoofdstad Skopje. Vandaag dreigen opnieuw vechtpartijen.

Twistappel is de bouw van een museum op de fundamenten van een middeleeuwse kerk in het fort. Het Bureau ter Bescherming van Cultureel Erfgoed wil daarin voorwerpen tentoonstellen die in het eeuwenoude fort zijn opgegraven. Het museum krijgt de vorm van een christelijk-orthodoxe kerk. Veruit de meeste slavische Macedoniërs zijn orthodox.

De overwegend islamitische Albanezen, volgens de volkstelling van 2002 ongeveer een kwart van de twee miljoen zielen tellende bevolking, beschouwen de vormgeving van het museum als een provocatie. Zij zien er een bewijs in dat de Macedoniërs het land exclusief christelijk willen maken. Zij eisen dat er ook een moskee in de Kale wordt gebouwd.

Spanningen

De spanningen liepen in de loop van vorige week hoog op, toen ongeveer honderd Albanezen vernielden wat er al overeind staat van het museum. Onder de aanwezigen waren ook Albanese politici. In een paar dagen mobiliseerden Macedonische jongeren via Facebook tientallen leeftijdgenoten om de bouwput "te verdedigen". Dat leidde tot de vechtpartijen van afgelopen zondag.

De autoriteiten proberen nieuwe ongeregeldheden in de hoofdstad met een sterke politiemacht te voorkomen. De politie maakt de toegang tot het fort onmogelijk. Toch gonst het op zowel Macedonische als Albanese sites op het internet alweer van de oproepen om de slag van afgelopen zondag vandaag af te maken.

Behalve tot vechtpartijen heeft het geschil ook tot grote politieke onenigheid geleid. Met name de aanwezigheid van een aantal ministers bij de vernielingen van vorige week heeft veel kwaad bloed gezet bij de Macedoniërs. Die politici zijn lid van de Democratische Unie voor Integratie, de Albanese coalitiepartner van de VMRO-DPMNE van de Macedonische premier Gruevski. Desondanks hebben de twee regeringspartijen opgeroepen de rust te bewaren.

Burgeroorlog

Het is niet voor het eerst dat de Macedoniërs en de Albanezen het met elkaar aan de stok hebben. Macedonië scheidde zich begin jaren negentig zonder geweld af van voormalig Joegoslavië, maar de verhouding tussen de twee grootste bevolkingsgroepen van het land is nooit goed geweest.

Oplopende spanningen draaiden in 2001 uit op een kortstondige burgeroorlog. Alleen extreme druk van met name de NAVO voorkwam dat die volledig uit de hand liep. Aan het conflict kwam een einde met het Akkoord van Ohrid, dat de Albanezen een verbetering van hun positie in het vooruitzicht stelde. Maar echt rustig is het sindsdien nooit geweest in Macedonië.