Politie die kinderporno deelt: heiligt het doel de middelen?
Het is een dilemma: mag de politie kinderporno of afbeeldingen van slachtoffertjes online verspreiden om hen en de makers op te sporen? Twee misbruikonderzoeken van de afgelopen dagen roepen deze, en andere vragen op.
Zo publiceerde de Duitse politie foto's van een seksueel misbruikt meisje, zonder dat ze naakt te zien was. Volgens de Duitse krant Bild is het zo in korte tijd gelukt om het meisje en de dader te identificeren. Een verdachte zou zijn aangehouden: de kleuter zou in veiligheid zijn gebracht.
Gisteren werd al duidelijk dat de Australische politie bijna een jaar lang een pedofielenforum heeft beheerd. Agenten verspreidden daarbij ook kinderporno om geen argwaan te wekken onder gebruikers van de site.
Afschuwelijk
"Het faciliteren en verspreiden van kinderporno door agenten is afschuwelijk", zegt zedenadvocaat Bart Swier over die zaak. Swier is auteur van het boek Recht rond zedendelicten. Hij benadrukt dat wat het Australische undercoverteam heeft gedaan, in Nederland strafbaar is.
Het middel is erger dan de kwaal.
"Het gaat ten koste van de belangen van de slachtoffers. Dat moeten we hier absoluut niet doen", zegt hij over het verspreiden van kinderporno. De advocaat vraagt zich daarnaast af waarom het onderzoek zo lang heeft geduurd. Het verzamelen van IP-adressen en het doorspitten van data en de gegevens doorspitten hoeft volgens hem geen elf maanden te kosten. "Daar is geen enkele noodzaak voor. Het middel is zo erger dan de kwaal."
Theo Noten van Defence for Children ziet dat anders. "Een oud plaatje hergebruiken zou moeten kunnen", zegt hij. "De politie beschikt over voldoende misbruikafbeeldingen die al eens online hebben gestaan."
Alleen als de politie geen nieuwe kinderporno uploadt - en alleen dan - valt er volgens Noten iets te zeggen voor de werkwijze van het undercoverteam. "Als het voldoende veroordelingen oplevert, natuurlijk. Want wat ons betreft is dit een zeer ernstig misdrijf."
Wij vinden het goed om te kijken hoe ver je mag gaan binnen de wet.
Noten vertelt dat justitie in Nederland een stuk terughoudender is met het 'uitlokken' van pedofielen. Wel ligt er een plan bij de Eerste Kamer om opsporingsinstanties meer bevoegdheden te geven in onderzoeken naar kinderporno. "Wij vinden het goed om te kijken hoe ver je mag gaan binnen de wet", zegt Noten. "Je moet wel kunnen infiltreren waar dit plaatsvindt. Of je zover zou moeten gaan als in Australië, daar heb ik wel twijfels over."
Duitse gang van zaken 'verdedigbaar'
De misbruikzaak in Duitsland is volgens de twee deskundigen een compleet ander verhaal. Zowel Swier als Noten vindt het verdedigbaar dat de politie een foto van het misbruikslachtoffer op hun website publiceerde.
De Duitse justitie hield er rekening mee dat het "zware misbruik" nog steeds gaande was. "Alleen bij zo'n acute noodsituatie kan ik me voorstellen dat de politie overgaat tot publicatie", zegt de zedenadvocaat.
Hij legt uit dat de minst zware opsporingsmethode altijd de voorkeur heeft. Het meisje loopt nu immers het risico "voor de rest van haar leven gebrandmerkt te zijn als dat meisje dat seksueel misbruikt is."
'Allerlaatste optie'
Precies om die reden vindt ook Noten dat het delen van de foto de allerlaatste optie moet zijn. Maar dan moet de politie volgens hem wel sterke aanwijzingen hebben dat ze het meisje nog kunnen vinden. "Als ze het gevoel hebben dat ze haar nog kunnen redden."
