Tor: digitale solidariteit met Midden-Oosten
Door verslaggever Jeroen Wollaars
Duizenden mensen, onder wie ongeveer honderd in Nederland, bieden hun computers aan als tussenstation zodat mensen in het Midden-Oosten vrij kunnen internetten. Nu de bevolking in veel Arabische landen in opstand is gekomen, blokkeren die regimes de toegang tot sites als Twitter, Facebook en Youtube. En als ze die toegang niet blokkeren, dan is het bijna zeker dat het regime opstandelingen afluistert.
Een groep digitale activisten, uit kringen rond WikiLeaks-voorman Julian Assange, heeft een aantal jaar geleden Tor ontwikkeld. Het is een programma dat al het internetverkeer versleutelt en via verschillende omwegen naar de plek van bestemming laat gaan.
Het zorgt er voor dat iemand die naar bijvoorbeeld Facebook surft, dat via drie tussenstappen doet. Omdat er geen rechtstreekse verbinding met 'omstreden' websites meer is, is het voor autoriteiten niet te controleren.
Privacy
Oorspronkelijk was Tor bedoeld om "evenwicht te herstellen" zegt de Nederlander Alex le Heux die er aan meedoet. Autoriteiten in alle landen, zeker ook in Nederland, monitoren het internetverkeer regelmatig. En wie over internet surft, laat sowieso vaak een lang spoor na van cookies, opgeslagen IP-adressen en wachtwoorden. Het is vaak onbekend hoe alle partijen waar langs het verkeer loopt er mee omgaan. Omdat Tor niet te achterhalen en streng beveiligd is, biedt het veel privacy.
Toen de protesten in Egypte begonnen, zagen de beheerders van het netwerk het verkeer uit dat land verviervoudigen. Inmiddels hebben ze contact met actievoerders in Bahrein en andere Arabische landen. Ook daar gebruiken steeds meer mensen het netwerk. Het zijn vaak die jongeren die het voortouw nemen in protesten en steeds meer weten hoe ze de beveiligingssystemen van hun overheid moeten omzeilen.
Heeft geeft mensen als Alex le Heux een goed gevoel: door zijn computer ter beschikking te stellen, draagt hij echt iets bij.
Vrijuit communiceren
Een van de initiatiefnemers van Tor, Jacob Appelbaum, zegt dat er juist in Nederland veel mensen meedoen aan het systeem "omdat er veel digitale activisten zijn in Nederland. En omdat de infrastructuur goed is geregeld". Hij noemt Nederland verder een "surveillance-staat" en vindt dat burgers zich ook hier veel bewuster moeten zijn van hoe vaak de overheid afluistert.
"Tor is niet alleen maar voor activisten. Tor is voor iedereen die vrijuit wil kunnen communiceren" zegt hij.
Het aanbieden of gebruiken van anoniem internet is in Nederland gewoon toegestaan. Wel gaan er soms geluiden op om mensen die het doen, extra in de gaten te houden, omdat ze mogelijk iets illegaals willen doen. Dat dat gebeurt, sluiten de initatiefnemers niet uit, maar "ook auto's en telefoons worden gebruikt door mensen die slechte bedoelingen kunnen hebben". Tegen het op voorhand verdenken van mensen die anoniem willen surfen wordt door privacy-organisaties als Bits of Freedom fel geprotesteerd.