'Meer slachtoffers door massa-executies Sulawesi 1947'

Bij massa-executies door Nederlandse militairen op Sulawesi zijn in 1947 meer Indonesiërs omgekomen dan tot nu toe bekend was. Tot die conclusie komt journalist Manon van den Brekel na maandenlang onderzoek op het Indonesische eiland. Volgens haar zijn niet 1200, maar zeker 1550 Indonesiërs geëxecuteerd door troepen onder leiding van de officieren Jan Vermeulen, Jan Stufkens en Berthold Rijborz.

Van den Brekel, die onder meer werkt voor De Correspondent, komt met haar conclusie in een nieuw boek over het Nederlandse optreden in Indonesië, eind jaren 40. Ze vond op aanwijzing van getuigen vijf plaatsen van massa-executies waarover in officiële archieven niets te vinden was. Ook stuitte ze op een plek waarover wél "summiere informatie" beschikbaar was in het Nationaal Archief.

De executies vonden plaats tussen medio januari en medio februari 1947. In diezelfde periode deed ook de beruchte kapitein Raymond Westerling mee aan 'zuiveringen' op Sulawesi, die eveneens mensen standrechtelijk liet executeren, overigens met instemming van de Nederlandse overheid.

Ook die acties kostten naar schatting aan honderden Indonesiërs het leven, al zijn de executies onder Westerlings leiding nooit zo grondig onderzocht als nu is gebeurd met de acties van Vermeulen, Stufkens en Rijborz.

'Veel meer getuigen'

Van den Brekel zegt tegen de NOS dat ze verbaasd was over het aantal dorpsbewoners op Sulawesi dat de gebeurtenissen kan navertellen. Ze sprak voor haar onderzoek met ruim negentig getuigen, van wie de jongste 75 jaar was. "Maar er waren er nog veel meer."

Correspondent Michel Maas ziet het nieuwe executiecijfer als voetnoot. "Het Nederlandse leger heeft zich schuldig gemaakt aan heel wat meer executies dan is toegegeven", zegt hij. Indonesië zegt dat het alleen al op Sulawesi gaat om 40.000 slachtoffers. Voor dat aantal is overigens geen hard bewijs.