Voor Italiaanse vrouwen is de maat vol

Door correspondent Andrea Vreede, in Rome

Het gonst al wekenlang op de pagina's van vrouwengroepen op internet. "Als we nú niet de straat opgaan, wanneer dan wel. Het moet afgelopen zijn met het diep gewortelde seksisme binnen de Italiaanse maatschappij."

En vandaag is het zover. In bijna driehonderd steden en dorpen zijn door vrouwen demonstraties georganiseerd. Om te eisen dat er met meer respect en decorum wordt omgegaan met "hun" lichaam. Dat er daadwerkelijk een einde komt aan seksisme en ongelijke behandeling. Dat vrouwen eindelijk op hun kwaliteiten zullen worden beoordeeld en niet op de diepte van hun decolleté. Zaken die, in theorie althans, doodnormaal zijn in veel Europese landen, maar die in Italië nog verre van werkelijkheid lijken.

Documentaire

Documentairemaakster Lorella Zanardo wist het een paar jaar geleden zo treffend te laten zien. Keurig in het pak gestoken heren die familieprogramma's presenteren in het zwijgend gezelschap van schaars geklede jonge vrouwen. Televisiecamera's die tijdens vrolijke spelshows verlekkerd onder korte rokjes gluren of tergend langzaam ellenlange benen aftasten. Haar documentaire 'Het lichaam van vrouwen' is een felle aanklacht tegen de vrouw als lustobject. Iets dat Italiaanse vrouwen al heel lang zijn.

Italië is een mediterraan macholand waar traditioneel een scherpe scheiding tussen de seksen loopt. Waar mannen echte mannen zijn als ze vrouwen veroveren (gratis of tegen betaling). En vrouwen echte vrouwen zijn als ze hun uiterlijk gebruiken om via verleiding hun doel te bereiken. Zo, zeggen veel Italianen, zit het spel nu eenmaal in elkaar. Daar hebben zelfs de massademonstraties tijdens de jaren van het strijdbare feminisme geen verandering in gebracht.

Berlusconi

Maar nu lijkt er bij veel vrouwen een grens bereikt. Ze zijn het zat. De eindeloze reeks seksschandalen rond premier Silvio Berlusconi heeft de deur van de verdraagzaamheid dichtgeslagen. Iedere dag weer drukken de kranten verhalen af over de stoet jonge vrouwen die te gast was in Berlusconi's villa's. Velen van hen zouden voor hun aanwezigheid of seksuele prestaties rijkelijk zijn beloond met dikke enveloppen of een felbegeerd baantje bij de televisie.

Het beeld dat uit al deze lectuur opdoemt, is dat je als vrouw aanmerkelijk sneller carrière maakt met je lichaam dan met je hoofd. Dat Italië op het gebied van gelijkheid tussen de seksen eerder achteruit gaat dan vooruit. En dat er zo nooit een klimaat zal ontstaan waarin vrouwen via hun merites door kunnen dringen tot belangrijke functies, ongeacht de politieke kleur van de zittende regering. Seksisme, zeggen de organisatoren van de demonstraties, is van alle politieke kleuren. Maar Berlusconi heeft het tot een kunst verheven.

Twijfels

Vandaag moet blijken of de oproep tot massaal protest succes heeft. Het is opvallend dat in veel steden de gekozen pleinen aan de kleine kant zijn. Alsof zelfs de organisatie vreest dat bij veel vrouwen de traditionele zondagslunch het toch zal winnen van de strijd voor gelijkheid en waardigheid.