Ruim 160 miljard euro boete voor Tanzaniaanse goudproducent

Een van de grootste goudproducenten in Afrika heeft een boete opgelegd gekregen van 160 miljard euro. Het bedrijf zou verkeerde exportinkomsten hebben opgegeven in de jaren 2000 tot 2017.

Het mijnbedrijf Acacia moet 40 miljard dollar aan niet-betaalde belastingen betalen. Daarbovenop komen ook een boete en rente van 150 miljard dollar. Omgerekend is dit in totaal 162 miljard euro. Het mijnbedrijf behaalde in 2016 een winst van ruim 94 miljoen dollar.

De overheid van Tanzania stelt dat Acacia in de jaren 2000 tot 2017 een te laag bedrag heeft opgegeven aan export. Het gaat om de mijnen Bulyanhulu en Buzwagi. Het mijnbedrijf verwerpt de bevindingen en stelt dat zij hun inkomsten volledig hebben opgegeven.

Acacia is niet volledig Tanzaniaans. Het bedrijf is genoteerd aan de beurs in Londen en voor ruim 60 procent in handen van de Canadese mijndelver Barrick.

Eerder verbod

Het mijnbedrijf laat weten dat het zich niet kan vinden in het standpunt van de Tanzaniaanse overheid en onderzoekt welke stappen het kan ondernemen om de boete te voorkomen.

In maart dit jaar waren de overheid van Tanzania en het mijnbedrijf het al niet met elkaar eens. De overheid besloot toen om de export van goud en koper vanuit Tanzania te verbieden. Dat besluit zou volgens het bedrijf leiden tot een dagelijks verlies van 1 miljard dollar.

Ontduiking versus ontwijking

De laatste tijd is er veel aandacht voor het verhogen van belastinginkomsten in ontwikkelingslanden. In dit geval gaat het om het verkeerd opgegeven van exportinkomsten door Acacia. Het bedrijf betaalt minder belasting door het plegen van fraude. Dat is duidelijke belastingontduiking. En dat is illegaal.

Afrikaanse landen lopen daarnaast veel geld mis door belastingontwijking. Bij belastingontwijking wordt ook zo min mogelijk belasting betaald, maar dat kan door mazen in de wet. Dat is dus legaal, maar roept ethische kwesties op.

Oxfam Novib heeft berekend dat Afrikaanse landen 10 miljard euro mislopen door belastingontwijking. Malawi, het zuidelijk buurland van Tanzania, loopt 27,5 miljoen euro mis aan inkomsten.

Het Ministerie van Buitenlandse Zaken heeft in 2014 in een Kamerbrief aangegeven dat zij de Afrikaanse belastingdiensten ondersteunen in de strijd tegen belastingontwijking. Samen met Noorwegen, het Verenigd Koninkrijk en Duitsland doneerde Nederland 250.000 euro.