'We zijn allemaal Khaled Saïd'

Verslaggever Hans Jaap Melissen van de Wereldomroep beschrijft zijn belevenissen in het centrum van Caïro.

Ze zaten er al op donderdagavond met zijn allen, voor de tv, klaar voor. Of stonden op het balkon en keken naar de massa op het plein onder zich. Een groep jonge Egyptenaren in een appartement op de negende verdieping van een gebouw direct aan het Tahrirplein.

Het rook er naar Oud en Nieuw. Steeds een gespannen blik op de televisie. Is het moment daar? Kan de champagnefles worden ontkurkt?

Onder hen mensen die bekenden hadden verloren de afgelopen weken. Een vriend. Een zoon. Toen was er die domper: Mubarak bleef aan. Vanaf de televisie gaf hij zijn volk nog een laatste slag in het gezicht.

Platgedrukt

Maar de vrijdag van zijn vertrek werd een paar minuten later en negen verdiepingen lager ingeluid: de handelaar met het stalletje met dekens werd bijna platgedrukt door een menigte jongemannen die vocht om er één te pakken te krijgen. Dat was het antwoord van de demonstranten: nu gaan we helemaal niet meer weg. Nog geen 24 uur later stond ik weer bij een groep die gespannen naar een televisie keek, op een terras om de hoek. Ineens sprong iedereen als één man juichend op. Geschreeuw, tranen. En de menigte stormde naar het plein. Ik volgde hen en dook weer het flatgebouw in. De lift naar de negende. Ook hier tranen, in dit appartement dat een belangrijke rol speelde in de omwenteling.

Kussen

Hier zaten namelijk veel van de bloggers die de digitale revolutie aan de gang hielden. En tussen de juichende jongeren zag ik haar ineens zitten, met op haar schoot een kussen met daarop het portret van haar dode zoon: de moeder van Khaled Saïd. 'Wij zijn allemaal Khaled Saïd', is de titel van de Facebook-pagina die onder meer door Wael Ghonim, de Google marketing directeur voor het Midden-Oosten, in elkaar was gezet en die immens populair werd.

Offeren

Khaled Saïd (28) werd in juni 2010 in de Egyptische stad Alexandrië doodgeslagen door de politie van Mubarak, waarschijnlijk omdat hij had gefilmd dat agenten in drugs handelden. Zijn dood was de katalysator voor de revolutie die 25 januari begon.

"Ik ben heel erg blij. Geloof me, als ik nog een zoon moest offeren voor de vrijheid dan deed ik dat." Khaleds moeder keek mij vastberaden aan. Haar dochter die naast haar zat, knikte instemmend.

Moeders

Vuurwerk schoot voor het raam langs. Massaal gezang klonk vanaf het plein. Ik dacht aan die andere 300 moeders die de afgelopen weken hun zonen en dochters hadden verloren. Doodgeslagen, doodgeschoten of neergestoken door agenten of aanhangers van Mubarak.

Ergens negen verdiepingen lager, op het plein of elders, moesten ook die moeders staan, in het plotseling nieuwe Egypte. Met de hoop dat er echt iets gaat veranderen in hun land. Maar ook in de wetenschap dat de corrupte politiestaat niet in een paar dagen zal worden ontmanteld.

Naamkeuze

De harde kern van demonstranten blijft dan ook voor de zekerheid in de dekens liggen. Maar de feestende massa wilde even niet denken aan mogelijke problemen in de toekomst. Er werd gelachen, gedanst. En er werd, zag ik in het appartement op de negende verdieping, een begin gemaakt met iets waarvan we op zijn vroegst over negen maanden het resultaat zien.

Als deze revolutie-baby's zonen zijn, zal de naamkeuze niet zo moeilijk zijn. Ze kunnen Tahrir heten, naar het plein van de overwinning. Of misschien heten ze wel allemaal Khaled Saïd.