Vechten voor je idealen of rellen om te rellen?
De beelden die zullen beklijven van de G20 in Hamburg, zijn die van massa's gewelddadige links-extremisten. Gisteravond werden in de wijk Schanzenviertel auto's in brand gestoken, winkelpanden vernield en gooiden relschoppers met molotov-cocktails. Zo'n 200 agenten raakten gewond bij confrontaties op andere plekken in de stad. Ook betogers raakten zwaargewond.
Dat gaat veel verder dan met een spandoek en een megafoon je standpunten laten horen. Is dit vechten voor je idealen of is dit gewoon rellen om te rellen?
Zonder deze harde kern zou Hamburg geen toneel zijn voor het theaterstuk wat we nu opgevoerd krijgen.
"De motor achter het geweld is het Black Block. Ze zijn volledig in het zwart gekleed en lijken goed georganiseerd," zegt Jacco Pekelder, terrorisme-deskundige van de Universiteit Utrecht. "Zonder deze harde kern zou Hamburg geen toneel zijn voor dit theaterstuk wat we nu opgevoerd krijgen."
Toch is Black Block niet één groep, maar een verzameling van clubjes. "Zo heeft extreem-links er altijd al uitgezien: verschillende groepen die op bepaalde momenten bij elkaar komen en gezamenlijk acties ontketenen om te laten zien waar ze voor staan", aldus Pekelder.
Wat de clubjes met elkaar gemeen hebben is hun afkeer van kapitalisme en globalisering. Mensen sluiten zich onder meer vanuit hun idealen aan, ziet Arjan de Wolf, sociaal-psycholoog en gespecialiseerd in radicalisering en groepsprocessen.
"Leden gaan steeds verder in hun ideologie. En je rol binnen zo'n organisatie schuift op. Dan volgt er een soort overgangsfase waardoor je bij de harde kern gaat horen en dan komt het gewelddadige karakter in beeld."
Er zijn ook sympathisanten die niet gewelddadig zijn, maar toch in de strijd terechtkomen. "Dan vindt er een soort emotionele besmetting plaats", zegt De Wolf. Hij vergelijkt het met voetbalsupporters. Ook daar heb je een harde kern en een club gematigde supporters eromheen.
"Als er gevechten uitbreken en de politie reageert daar op, dan reageert de harde kern daarop en nemen de andere supporters de boosheid over. Die gaan dan mee met de strijd." En dat is ook wat er in Hamburg waarschijnlijk is gebeurd, denkt de Wolf.
"De politie reageert bijvoorbeeld met waterkanonnen, de boosheid in de groep neemt toe, waardoor mensen die misschien niet van plan waren geweld te gebruiken, dat toch doen."
Ze zeggen eigenlijk hetzelfde als terroristische organisaties zoals IS. 'Sluit je bij ons aan, want samen kunnen we dit doel bereiken'.
Volgens De Wolf heeft het geweld dat we zien nog maar weinig met de politieke idealen te maken waarmee het begon.
"De demonstranten zien ook wel dat je met een molotov-cocktail geen politieke veranderingen teweeg brengt, zoals een einde aan globalisering." Maar op deze manier kunnen ze wel de beweging groter maken, zegt hij.
De Wolf vervolgt: "Ze zeggen eigenlijk hetzelfde als terroristische organisaties zoals IS: 'Sluit je bij ons aan, want samen kunnen we dit doel bereiken'." En dan is een top waar de hele wereld naar kijkt natuurlijk een ideaal toneel. "Er zullen weer nieuwe zieltjes gewonnen zijn."
Pekelder is wat negatiever over het effect. "Als het grootste doel van extreem-links is om politieke verandering teweeg te brengen, dan schiet je met dit geweld je doel voorbij," zegt hij.
