NOS NieuwsAangepast

Einde tabaksverkoop in de kroeg: te ver of juist niet ver genoeg?

  • Paulus Houthuijs

    Redacteur Online

  • Paulus Houthuijs

    Redacteur Online

Als roker zal je over vijf jaar eerst het café uit moeten lopen voordat je een pakje sigaretten kunt kopen. Staatssecretaris Van Rijn wil dat er vanaf 2022 helemaal geen tabak meer verkocht mag worden in de horeca. De sigarettenautomaten moeten volgens hem verdwijnen.

"Het uitstallen van sigaretten heeft een verleidende werking op jongeren", zegt Van Rijn in het NOS Radio 1 Journaal. "En een verbod helpt ook mensen die al gestopt zijn, want dat wordt niet makkelijker als je zo'n automaat ziet."

Gaat zijn plan helpen in de strijd tegen rookverslaving en wat zijn de gevolgen voor café-eigenaren?

Voorzitter Robèr Willemsen van de Koninklijke Horeca Nederland is stellig: "Helemaal verbieden van de verkoop, gaat te ver. Het is een ongelofelijke beperking als je bedenkt dat een kwart van alle mensen nog rookt."

Levert weinig op

De horecavereniging ziet de verkoop van rookwaar vooral als een service aan klanten. Het levert volgens Willemsen, eigenaar van drie cafés, weinig geld op. "Dat is echt centenwerk. We willen vooral gastvrij zijn voor zowel rokers als niet-rokers." Hij betwijfelt of de maatregel, mocht die door de Tweede Kamer worden goedgekeurd, er wel voor zorgt dat jongeren minder gaan roken.

Het is voor iedereen te begrijpen dat een dodelijk product niet tussen de normale producten wordt verkocht.

Marc Willemsen

Zo'n 25 procent van de Nederlanders rookt. Een "best hoog" percentage, zegt hoogleraar tabaksontmoediging Marc Willemsen van Maastricht University. "Vooral in de leeftijd tussen de 18 en 30 jaar wordt nog flink gerookt, met name door mensen die in de horeca komen. Als je sigaretten daar zichtbaar te koop zet, geef je het signaal: koop ze maar lekker."

Volgens hem zijn er sterke aanwijzingen dat het huidige systeem tekortschiet. Meerderjarige rokers kunnen bij de barman een age coin krijgen. Zonder zo'n muntje kun je geen sigaretten uit de automaat halen. Dat zou moeten voorkomen dat jongeren onder 18 tabak kopen. "Maar in de praktijk ligt de age coin soms al klaar op de automaat."

Willemsen schat dat er zo'n 30.000 punten zijn waar sigaretten verkrijgbaar zijn, inclusief automaten. "Als je dat aantal kan laten dalen en de zichtbaarheid afneemt, zal dat zeker bijdragen tot ontmoediging." Op Twitter is te zien dat niet iedereen zijn mening deelt.

Natuurlijk zullen jongeren een andere manier vinden om rookwaar te regelen. Bijvoorbeeld door iemand van 18 jaar het te laten kopen. Die kunnen na 2022 nog steeds terecht bij tabakszaken, tankstations en supermarkten. De rookwaar verdwijnt daar dan wel uit het zicht, het wordt nog steeds verkocht.

Volgens Willemsen is het hoog tijd dat sigaretten alleen nog maar te koop zijn bij speciaalzaken. "Net als sterke drank slechts bij slijterijen te koop is. Het is voor iedereen te begrijpen dat een dodelijk product niet tussen de normale producten moet worden verkocht."

Albert Heijn deed in 2015 een proef met het verbergen van tabak

Het plan van Van Rijn komt niet uit lucht vallen. De staatssecretaris werkt al langer aan een uitstalverbod voor tabaksproducten. Vanaf 2020 mogen sigaretten niet meer zichtbaar in supermarkten worden verkocht. Twee jaar later is dat ook het geval voor kiosken en tankstations. Het geldt niet voor tabakszaken.

Roken wordt op steeds meer plekken verboden, de pakjes staan volgeplakt met afschrikwekkende plaatjes van de gevolgen van roken en de accijnzen blijven stijgen. Toen het roken per 1 april verboden werd in de wachtrijen van de Efteling, maakten we een overzichtsvideo van alle maatregelen tegen tabaksgebruik.

De sigaret is op zijn retour sinds de jaren 90

Ondanks alle maatregelen is het volgens de hoogleraar nog lang niet genoeg. Willemsen vindt dat andere landen al een stuk verder zijn in het verbieden van roken in openbare plaatsen. "Denk aan de rookpaal op stations, de terrassen in de uitgaanswereld, zelfs voor de ingang van ziekenhuizen wordt gerookt. Dat zie je in veel andere landen niet."

Personeel van ziekenhuizen zouden volgens hem wat verder van het gebouw moeten roken. Of beter nog: tijdelijk of helemaal stoppen. "Ook ik heb vroeger gerookt", bekent de tabaksontmoedigingsexpert. "Stoppen zal de balans van veel mensen verstoren, maar daar wennen ze uiteindelijk wel aan."

Van Rijn: niet uitstallen heeft effect

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl