Conditietest brandweer te zwaar voor vrouwen, vrijwilligers haken af

• 

  Hugo van der Parre

  Research-redacteur

De Vakvereniging Brandweer Vrijwilligers (VBV) is bang dat de brandweer komende tijd veel vrouwelijke vrijwilligers ziet afhaken. Veel vrouwen zakken namelijk voor de onlangs vernieuwde conditietest.

De bond steunt daarom een zaak die brandweervrouw Jorien Traas vandaag aanspant bij het College voor de Rechten van de Mens. De nieuwe conditietest is discriminerend, vindt zij, omdat die geen rekening houdt met verschillen tussen mannen en vrouwen.

Traplopen te zwaar

Traas (53) uit Oosterbeek is al zeventien jaar vrijwilliger bij de brandweer en is bevoegd chauffeur op een brandweerwagen. Daarnaast is zij instructeur op een trainingscentrum van de brandweer. Maar zelf branden blussen is er na 1 juli voor Traas niet meer bij. Ze heeft tot twee keer toe de pas ingevoerde conditietest niet gehaald.

Traas voelt zich weliswaar heel fit, maar het onderdeel traplopen is te zwaar. Bij die oefening moet je met 42 kilo extra bepakking, zonder de leuning te gebruiken, honderd treden lopen op een stairmaster.

Ondanks hard trainen komt ze niet verder dan tachtig treden op het fitnessapparaat. Dat betekent het einde van haar actieve brandweercarrière.

Traas laat het er niet bij zitten. Met steun van de vakbond kaart ze de zaak aan bij het college. "De test maakt geen onderscheid meer naar lengte, leeftijd en geslacht", zegt ze. "Daardoor moet ik hetzelfde doen als een jongen van 18. Met als argument dat we ook hetzelfde werk doen. Volgens mij klopt dat argument niet."

De vakbond is dat met haar eens. Voorzitter Marcel Dokter wijst erop dat brandweerwerk een teamprestatie is. "Wij vormen bij de brandweer een team van zes mensen en met dat team lossen we het probleem op. Daar zijn meer talenten voor nodig dan alleen de fysieke. En dan is het goed dat er diversiteit is en geen eenheidsworst."

Bij de VBV zijn afgelopen maanden 300 klachten binnengekomen over de test, veertig daarvan zijn van vrouwen. De vakbond ziet het liefst dat de conditie gemeten wordt met een fietstest. "42 kilo meedragen is voor een vrouw van 50 kilo veel zwaarder dan voor een jongeman van 80 kilo", zegt Dokter.

Het College voor de Rechten van de Mens doet over twee maanden uitspraak. Intussen neemt Jorien Traas morgen afscheid van haar brandweercollega's in Oosterbeek. "Bij ons in het dorp heb je niet eens gebouwen van 20 meter hoog. Waarom zou ik eigenlijk honderd treden moeten kunnen oplopen?"

Brandweer Nederland, de landelijke organisatie, is juist blij met de nieuwe, uniforme conditietest die vanaf dit jaar in alle veiligheidsregio's wordt gebruikt. Hij maakt een eind aan het allegaartje van oefeningen dat er eerst was. Mannen en vrouwen moeten immers aan dezelfde diploma-eisen voldoen en worden voor dezelfde klussen ingezet.

Toch heeft ook Brandweer Nederland wel begrip voor de kritiek van de vrijwilligers. Portefeuillehouder Esther Lieben staat in ieder geval open voor een discussie over de test. "Absoluut. Ik denk dat de belasting van vrijwilligers de afgelopen jaren alleen maar is toegenomen. Kwaliteitseisen zijn toegenomen. Het is bijna niet meer te doen om als brandweervrijwilliger een keer in de week een avond beschikbaar te zijn om te oefenen, je vakanties op te offeren. We kunnen wel stellen dat we daar met elkaar over moeten gaan praten."

De vakbond signaleert al langer toenemende demotivatie bij de vrijwilligers, onder meer door aanhoudende bezuinigingen bij de veiligheidsregio's. De strengere conditietest komt daar nu bij.

Volgens de VBV dreigen met name op het platteland vrijwilligersposten onderbemand te raken. Het afgelopen jaar is het herhaaldelijk voorgekomen dat een bluswagen niet kon uitrijden doordat er niet voldoende vrijwilligers kwamen opdagen. Een tankautospuit mag pas vertrekken als er zes brandweermensen zijn, onder wie een bevelvoerder.