Zwemmen in rivieren is écht levensgevaarlijk, herhaalt Rijkswaterstaat

Het mooie weer nodigt uit om het water in te gaan, maar Rijkswaterstaat waarschuwt: ga niet zwemmen in rivieren, want dat kan levensgevaarlijk zijn.

Die herhaalde waarschuwing komt nadat de afgelopen week drie zwemmers zijn overleden na het zwemmen in de Waal. Gisteren verdronk in de rivier nog een 13-jarige jongen. Hij ging met een groep vrienden het water in en raakte vermist. Omroep Gelderland meldt dat het gaat om een Syrische jongen.

"Mensen zijn zich niet bewust van de gevaren", zegt Diederik Fleuren van Rijkswaterstaat in het NOS Radio 1 Journaal. "Ook overschatten ze hun eigen zwemcapaciteiten. In de rivier heb je te maken met temperatuurverschillen, sterke stromingen, een schip dat ineens voorbij komt. Alles bij elkaar genomen zeggen we dus: niet doen."

Toch is er geen algeheel zwemverbod in rivieren. "Wat wel verboden is, is het zwemmen in de vaargeul, het stuk dat bedoeld is voor de scheepvaart. Tussen de kribben mag je recreëren en dus ook zwemmen. Zeker met het mooie weer doen veel mensen dat", zegt Fleuren.

Maar ook dat is niet zonder gevaar. "Zeker voor kinderen en mensen die slecht ter been zijn. Als er een schip voorbij komt, dan wordt het water eerst opgestuwd. Daarna wordt het water teruggetrokken en krijg je een zuigende werking. Kleine kinderen of oudere mensen kunnen daardoor gemakkelijk worden meegezogen."

Hoeveel mensen jaarlijks overlijden bij zwemongevallen in een rivier, weet Fleuren niet. "We hebben geen exacte cijfers, want dat houden we niet bij. Maar het gaat zeker om een tiental slachtoffers per jaar. Daar zitten meestal ook buitenlanders bij die niet goed genoeg kunnen zwemmen."

'Het was te verwachten'

En dat ondanks de campagne die Rijkswaterstaat ieder jaar start. Volgens Fleuren luisteren mensen niet goed genoeg naar alle waarschuwingen. "Het was helaas te verwachten dat met het mooie weer het aantal dodelijke slachtoffers toeneemt. Mensen worden overmoedig en denken: 'ik zwem wel even naar de overkant'." Maar heel wat zwemmers raken dus toch in de problemen.

Dat komt bijvoorbeeld door de temperatuurverschillen in het water. "Aan de rand van de rivier is het water warm, in het midden een stuk kouder. De kans op kramp en dat je daardoor wordt meegesleurd door de stroming is groot."

Zeker als er ook nog een schip aankomt, wordt de situatie levensgevaarlijk, zegt Fleuren. "Zo'n schip gaat best snel, sneller dan je verwacht. Een schipper kan je niet zien, want hij heeft soms een dode hoek van 300 meter voor zijn schip. Hij kan niet uitwijken of ingrijpen. En van zo'n schip ga je het echt niet winnen."

Fleuren adviseert om te zwemmen in de officiële zwemwateren. "Er zijn honderden veilige plekken in Nederland waar je kan zwemmen. Daar is alles op ingericht en wordt het water gecontroleerd. Maar ga niet zwemmen in een rivier, want helaas zijn er nu in korte tijd drie dodelijke ongevallen gebeurd. En elk ongeval is er één te veel."